Αποχαιρετώντας έναν ακόμη χρόνο της ζωής μας, το δύσκολο για όλους τους Έλληνες αλλά και τον κόσμο 2015, αναρωτήθηκα, γιατί στη ζωή που είναι δώρο και όμορφη, να γίνονται όλα τόσο περίπλοκα και δύσκολα, σε βαθμό που ούτε να τα κατανοήσουμε μπορούμε, ούτε να τα ελέγξουμε. Μπορούμε να τα ελέγξουμε άραγε;

Με αφορμή λοιπόν αυτή την αλλαγή, του χρόνου, θέλω να μοιραστώ μαζί σας σκέψεις που έκανα, για να αναζητήσω τις αιτίες.

Είναι κοινή παραδοχή ότι σήμερα παγκοσμίως βρισκόμαστε σε πόλεμο. Έναν πόλεμο που δεν είναι απόλυτα ορατός, και γίνεται τουλάχιστον σε μας, εδώ στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο, ακόμη σε επίπεδο οικονομικό, χωρίς να πέφτουν βόμβες και να στέλνουμε τα αδέλφια μας φαντάρους στο μέτωπο. Κι όμως, βλέπουμε ήδη περίεργα φαινόμενα να εκτυλίσσονται και εδώ, σε αυτή την Ήπειρο, με ανθρώπινες βόμβες να ανατινάζονται και να διασπείρουν τον όλεθρο, σε πυκνοκατοικημένες ομάδες κόσμου.

Ο λόγος; Επιφανειακά φαίνεται να είναι θρησκευτικός. Μια θρησκεία εναντίον μιας άλλης. Τιμωρούν και σκοτώνουν αθώο κόσμο στο όνομα του «Θεού». Για «εγκλήματα» που έγιναν στον δικό τους κόσμο, από δυτικές, Χριστιανικές κοινωνίες, όλοι γνωρίζουμε ποιες.

Και από την άλλη πλευρά, είναι να απορεί κανείς, γιατί αυτές οι πολύ ανεπτυγμένες τεχνολογικά και οικονομικά, δημοκρατικές, καταναλωτικές κοινωνίες, που παράγουν τριπλάσια υλικά αγαθά από αυτά που χρειάζονται οι άνθρωποί τους για να ζουν καλά, οδηγούν το μεγαλύτερο μέρος των πολιτών τους σε φτώχια και σε δυστυχία.

Για να κατανοήσω τα ζητήματα, προσπαθώ από τα μεγάλα μεγέθη να φτάσω στα μικρά, χρησιμοποιώντας για παράδειγμα το τι γίνεται στον κόσμο της φύσης, το μεγάλο Σύμπαν, πώς λειτουργεί, και να το συγκρίνω με τον άνθρωπο και τις κοινωνίες που αυτός δημιουργεί.

Έτσι, αρχίζω να αντιλαμβάνομαι ότι όλα τα θέματα είναι «οργανικά» δεμένα μεταξύ τους! Συγκρίνω δηλαδή τα πάντα με τη λειτουργία ενός σώματος στη φύση. Γατί το ανθρώπινο σώμα και η λειτουργία του (μικρόκοσμος) είναι μια αντανάκλαση της λειτουργίας του Σύμπαντος (μακρόκοσμος).  Στο Σύμπαν υπάρχει ρυθμός, εναλλαγή, τάξη, αρμονία! Αδιατάρακτη! Και ενότητα! Στο δικό μας ηλιακό σύστημα, όλα λειτουργούν σε αναφορά με τον ήλιο και κινούνται αρμονικά, σε μια ενότητα-συνεργασία θα έλεγε κανείς.

Το ίδιο υπάρχει και στο σώμα: Ρυθμός στον κτύπο της καρδιάς, εναλλαγή (εισπνοή-εκπνοή, ένταση-χαλάρωση, κίνηση-ανάπαυση). Θα έλεγε κανείς πως είναι σοφά ρυθμισμένα, σε μια οικονομία δυνάμεων και αυτο-ρύθμισης. Δηλαδή υπάρχει και ένα σύστημα αυτόματης διόρθωσης και αυτο-θεραπείας μέσα του.

Το πρόβλημα γεννιέται λοιπόν από τη στιγμή που πάμε κόντρα σε αυτή την τάξη πραγμάτων, στη φύση μας, σε αυτή την αρμονία! Ο λόγος είναι νομίζω γνωστός!!! Τόσους αιώνες τώρα, μας τα είπαν όλα, μας είναι γνωστές οι αιτίες!

Αυτή η «οργανικότητα» που προανέφερα αντιλαμβάνομαι πως ισχύει και σε μια κοινωνία!!! Είναι ένας ζωντανός οργανισμός, είτε είναι έθνος, κράτος, πόλη ή μια μικρή ομάδα ανθρώπων! Αν από την κεντρική οργάνωση, τη δομή εξουσίας δεν υπάρχει ένα σοφό σύστημα σκέψης, προς όφελος όλων των μελών της, και έναν κοινό στόχο, την ανάπτυξη, την πρόοδο, και την ευτυχία τους, υπάρχει δυστυχία! Προφανώς διότι υπάρχουν αντικρουόμενα συμφέροντα! Και τα συμφέροντα που εξυπηρετούνται συνήθως από τις εκάστοτε εξουσίες δεν είναι τα συμφέροντα των πολλών! Το αντίθετο: Εφόσον στην εξουσία δεν είναι οι φιλόσοφοι, δηλ. οι σοφοί μιας γενιάς, αυτοί που ασκούν εξουσία συνήθως είναι άτομα που χρειάζονται υπάκουους και φοβισμένους-ενοχικούς υπηκόους, οι οποίοι να είναι εύκολα χειραγωγούμενοι και διαχειρίσιμοι. Όχι ευτυχισμένοι και ελεύθεροι εσωτερικά, δημιουργοί και δημιουργικοί άνθρωποι. Όσο πιο ευνουχισμένος και ανάπηρος εσωτερικά είσαι μέσω του φόβου, τόσο είσαι εξαρτημένος από κάποιον ανώτερο, δυνατό Ηγέτη, σε όλα τα επίπεδα. Είτε είναι επί της γης, είτε στους ουρανούς-με το μη λογικό, μεταφυσικό στοιχείο της έμφυτης θρησκευτικότητας! Έτσι λειτουργούν οι μεγάλες μάζες και δυστυχώς στο όνομα της Θρησκείας έχουν γίνει ήδη πολλοί μεγάλοι πόλεμοι στην Ανθρωπότητα! Και οι σχέσεις εξουσίας προβάλλονται και διαιωνίζονται σε επίπεδο σχέσεων, οικογένειας, εργασίας κλπ. (Πατέρας ή μητέρα, δάσκαλος, αστυνόμος, ιερέας, το αφεντικό, πρόεδρος κόμματος κλπ.) Ελέγχεται λοιπόν η σκέψη μας, το συναίσθημά μας, το σώμα μας, τα πάντα! Τα μέσα και τα εργαλεία προς αυτό είναι γνωστά! Η Θρησκεία λειτούργησε πολλές φορές δεσμευτικά προς τις μεγάλες μάζες, το Σχολείο, τα Μ.Μ.Ε., η οικογένεια φυσικά με τον τρόπο της πολλές φορές ευνουχίζει, κλπ. κλπ.

Για να μην παρεξηγούμαι, για τη Θρησκεία μιλώ ιστορικά, διαχρονικά, σε ένα παγκόσμιο πλαίσιο. Όταν από σύμβολο της αγάπης μεταβάλλεται σε εργαλείο βίας και επιβολής κάποιας πολιτικής εξουσίας.

Όταν το «υπάκουσε» στον  Θεό, στον Πατέρα σου, στον Νόμο, συνδέεται με το «πάψε να σκέφτεσαι», να είσαι ελεύθερο πνεύμα, με κρίση και δική σου βούληση, χωρίς να αναρωτιέσαι το γιατί. Και να τιμωρείσαι για το αντίθετο.

Για τα Μ.Μ.Ε. σήμερα πρέπει να γίνει ιδιαίτερη μνεία, είναι γνωστός ο καθοδηγητικός τους ρόλος, και μια έμφαση πάντα στο αρνητικό που πουλά, και διασπείρει τον τρόμο, ενώ το θετικό δεν προβάλλεται τόσο έντονα.

Αν οι κρατούντες στόχευαν όλοι μαζί στην επίλυση των προβλημάτων και την θεραπεία κάποιων τομέων της καθημερινής ζωής που νοσούν, τα προβλήματα θα είχαν ήδη προ πολλού λυθεί! Με συνεργασία όλων και με έναν κοινό στόχο!

Όμως δεν θέλουν να λυθούν και φτάσαμε εδώ που φτάσαμε! Είμαστε εγκλωβισμένοι μέσα σε επίπλαστες αντιθέσεις και συγκρούσεις: Παναθηναικός κόντρα στον Ολυμπιακό, Ν. Δημοκρατία κόντρα στο Πασόκ, Χριστιανισμός κόντρα στο Ισλάμ, Ανατολή κόντρα στη Δύση, Ύλη  κόντρα στο Πνεύμα κλπ. Μας διέλυσαν, ή προσπαθούν σε κάθε περίπτωση να μας διαλύσουν, κάποια συμφέροντα τα οποία έχουν την ανάγκη να μας ελέγχουν, και πρώτα από όλα ως ψηφοφόρους και καταναλωτές. Ο κόσμος λοιπόν από κόσμημα, έγινε άδικος… ανισόρροπος, σχιζοφρενής, και οδεύει προς την αυτοκαταστροφή του, αργά και επώδυνα προς όλους!

Φυσικά εμείς τον καταστρέφουμε, οι άνθρωποι! Το αντίδοτο; Η Ανθρωπιά! Ο σεβασμός… Άνθρωποι που ξεφεύγουν από την σφαγή των εγκεφάλων και των συναισθημάτων τους  και επιδιώκουν Αυτο-γνωσία!

Εδώ έρχεται σίγουρα η Παιδεία να παίξει έναν σημαντικό ρόλο. Αν αλλάξει, αν συνειδητοποιήσουν τα στελέχη της την ευθύνη που φέρουν και τον ιστορικό της ρόλο. Η Παιδεία μας είναι ένας βασικός τομέας που νοσεί, πάντοτε, μαζί με την Υγεία. Είναι δομημένη με μπόλικο Νου και με λίγη Ψυχή! Εσείς τι λέτε για αυτό; Μήπως παραδώσαμε την ψυχή μας; Την χάσαμε; Σε καιρούς σκοτεινούς σαν τον δικό μας, πάλι ο δάσκαλος καλείται να φέρει το φως. Ο δάσκαλος μαζί με τον Ιερέα, τον επιστήμονα, τον φιλόσοφο, τον καλλιτέχνη και κάθε πνευματικός και ελεύθερα στοχαζόμενος άνθρωπος.

Η ψυχή μας είναι ο πολιτισμός, οι τέχνες, η λαϊκή μας παράδοση!

Και ο ρόλος της τέχνης, της καλλιτεχνικής δημιουργίας, της ελεύθερης δημιουργικής έκφρασης του ανθρώπου, με σεβασμό για τις ανάγκες του και την προσωπικότητά του, είναι ένα σημαντικό αντίδοτο, για αντίσταση εκ των έσω… Ο στόχος μας είναι ο ελεύθερος εσωτερικά, δημιουργικός, κοινωνικός, ευτυχισμένος ενήλικος, ως συνέχεια ενός παιδιού που του δίνεται ο χώρος και ο χρόνος μέσα στο υπάρχον σχολείο, να εκφράζεται, να επικοινωνεί, να συνεργάζεται και να δημιουργεί… Γεμάτος όχι μόνο τα «γιατί» του νου, αλλά και των «γιατί όχι;», των ελεύθερων δημιουργικών στοχασμών και την ανάταση της ψυχής, στην αναδίπλωση της δημιουργικότητάς της, καθ΄ εικόνα και ομοίωση με τον δημιουργό, όπως θα έπρεπε να είναι ο άνθρωπος που οδεύει προς την ολοκλήρωση, την αυτοπραγμάτωση και την ευτυχία!

Καλή καινούρια χρονιά σε όλους, με υγεία και ευτυχία! Χρόνια μας πολλά!

Με αγάπη, ένας ταπεινός ζωγράφος…

*Μαριάννα Παυλίδου, διδάσκουσα στη Σχολή Επιστημών της Αγωγής του Δ.Π.Θ.