Χαρακτική είναι κλάδος των Καλών Τεχνών, όπως η ζωγραφική και η γλυπτική. Θα μπορούσαμε να πούμε πάρα πολύ απλοποιημένα, πως η χαρακτική είναι μια ζωγραφική ή ένα σχέδιο που ο καλλιτέχνης μετά από μια διαδικασία τα τυπώνει πάνω σε χαρτί. Ανάμεσα στο σχέδιό του και την τυπωμένη εικόνα στο χαρτί υπάρχει κάποιο υλικό στο οποίο «χαράζεται» για να μπει το μελάνι και να τυπωθεί.

    Τα κύρια είδη χαρακτικής είναι :

    α) η ξυλογραφία

    (β η χαλκογραφία

    (γ η λιθογραφία

Η ΞΥΛΟΓΡΑΦΙΑ

    Η ξυλογραφία ήρθε από την Ιαπωνία και είναι ο πρόγονος της τυπογραφίας που σήμερα τυπώνουμε βιβλία και κάθε είδους έντυπα. Παλιά ξέραμε πως όλα τα βιβλία εγράφοντο και εζωγραφίζοντο στο χέρι. Οι Ιάπωνες που αγαπούσαν τις ζωγραφιές στα βιβλία, σκέφτηκαν ένα τρόπο να τις παράγουν εύκολα σε πολλά αντίτυπα. Πήραν λοιπόν πλάκες ξύλου, ζωγράφισαν την εικόνα με μελάνι πάνω σ’ αυτά και μετά με κοφτερά κοπίδια αφαιρούσαν από την επιφάνεια το ξύλο γύρω από τις μελανωμένες γραμμές ώστε στο τέλος εξείχαν μόνο οι γραμμές της εικόνας. Ύστερα μελάνωναν με τυπογραφικό μελάνι και ένα «ταμπόν» που αργότερα αντικαταστάθηκε από λαστιχένιο κύλινδρο. Έτσι λοιπόν καθώς όλες οι γραμμές είχαν επάνω τους φρέσκο μελάνι, τοποθετούσαν πάνω στη χαραγμένη πλάκα ένα φύλλο χαρτιού και τρίβοντάς το από πίσω μεταφερόταν το μελανωμένο σχέδιο πάνω στο χαρτί. Δηλαδή εκτυπωνόταν όπως ακριβώς τυπώνεται μια σφραγίδα στο χαρτί.

    Αυτή η τεχνική εξελίχθηκε στην Ιαπωνία τότε και σε συνέχεια στην Ευρώπη σε πολλά είδη τέχνικής. Ενώ στην αρχή πρόσθεταν και χρώμα με πινέλο σε διάφορα τμήματα της εικόνας, μετά χάραζαν και τα χρώματα χωριστά σε άλλες ξύλινες πλάκες και τα τύπωναν και αυτά ένα ένα αλλά με μεγάλη προσοχή για να συμπέσουν στη σωστή θέση. Έτσι γεννήθηκε η έγχρωμη ξυλογραφία.

    Οι ξυλογραφίες είναι δύο ειδών:

    α) Ξυλογραφία σε πλάγιο ξύλο που δεν είναι παρά ο τρόπος που κόβουμε τα ξύλα και τα νερά τρέχουν στο μήκος του ξύλου, όπως οι σανίδες.

    (β  Ξυλογραφία σε όρθιο ξύλο, που θα πει πως οι πλάκες του ξύλου κόβονται κάθετα στον κορμό του δέντρου, οπότε τα νερά είναι όρθια στην πλάκα και εκεί γίνεται η χάραξη. Είναι σαν να λέμε πως χαράζουμε στο «σόκορο» του ξύλου.

    Τα ξύλα της ξυλογραφίας είναι πολύ σκληρά και ιδίως αυτά του όρθιου για να επιτρέπεται να γίνεται πολύ λεπτή χάραξη. Όσο για το πλάγιο ξύλο χρησιμοποείται πολύ και το πλαστικό φύλλο δαπέδου που λέγεται «λινόλεουμ» γιατί έχει τις ίδιες ιδιότητες, είναι μαλακό, ομοιόμορφο, φθηνό και μπορεί να κάνει κανείς μεγάλα έργα ευκολότερα.

    Η αξία των έργων της χαρακτικής βρίσκεται όταν όλη η διαδικασία γίνεται στο χέρι και όταν τυπώνει λίγα αντίτυπα. Όσο λιγότερα τόσο μεγαλύτερη η αξία γι’ αυτό και σημειώνονται με αρίθμιση και υπογράφονται από τον ίδιο τον καλλιτέχνη.