THIS WAS: Ο Δίσκος του Μήνα (επιλογή του Σταμάτη Γαλάνη)

ΔΙΣΚΟΣ ΤΟΥ ΜΗΝΑ: THIS WAS

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ: JETHRO TULL

ΧΡΟΝΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: 1968

ΜΑΡΤΙΟΣ 2016

https://www.youtube.com/watch?v=VdOu4cpiudU
ΚΑΛΩΣΟΡΙΖΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΑΝΟΙΞΗ(του Σταμάτη Γαλάνη)
(Τα "αφιερώματα" με πολύ χαρά θα φιλοξενούν στις σελίδες τους τον ποιητή ΣΤΑΜΑΤΗ ΓΑΛΑΝΗ που θα σας παρουσιάζει με τον δικό του "ποιητικό τρόπο" τον "δίσκο του Μήνα". Αρχή με τους Jethro Tull δημιουργήθηκαν το 1967 Οι Jethro Tull , σε αντίθεση με άλλα μουσικά σχήματα της εποχής όπως οι Doors, οι the Who και οι Rolling Stones, δεν υπήρξαν ιδιαίτερο κομμάτι της ευρύτερης μουσικής αντίδρασης. Σταμάτη καλώς όρισες στο περιοδικό μας)

Σύμφωνα με την μετερολογική εποχή για το Βόρειο ημισφαίριο όπου και ανήκουμε, ο Μάρτιος είναι ο μήνας που μπαίνει η ΑΝΟΙΞΗ. Ο καιρός «γλυκαίνει», η μέρα ελαφρώς μεγαλώνει, τα πρώτα σημάδια της κίτρινης γύρης εμφανίζονται στα μπαλκόνια και στα παράθυρα, και οι αμυγδαλιές στις γειτονιές ανθίζουν. Είναι ένας μήνας, ωστόσο, δισυπόστατος. Το κρύο δεν έχει ακόμα ατονίσει, οι βροχές είναι συνηθισμένες, και ορισμένες φορές είναι αρκετά πιθανό να γίνει η ανατροπή και από τα ελαφριά ανοιξιάτικα ρούχα που έχουμε επαναλανσάρει, να ψάξουμε εκ νέου τα παλτά μας, αντιμετωπίζοντας έναν ξαφνικό, αλλά και ολιγοήμερο χιονιά! Αυτή είναι όμως και η ομορφιά του μήνα. Η ομορφιά των πιθανοτήτων, η ομορφιά των αλλεπάλληλων εναλλαγών της διάθεσης, των χρωμάτων και του καιρού. Ο Μάρτης είναι ένας μήνας που εγκαινιάζει το «καινούργιο» και αποκολλάται από το «παλιό». Ο χειμώνας φεύγει, η δημιουργία έρχεται. Μήνας αναπαραγωγής, άνθησης της φύσης και των ιδεών, περισσότερος ήλιος, περισσότερο κέφι! Είμαστε στα αλήθεια, στα σπάργανα ενός εμβρυικού καλοκαιριού που έρχεται μπροστά ολοταχώς. Μαζί με αυτό, έρχεται η ελπίδα για κάτι καλύτερο. Η ελπίδα για ξεκούραση και όμορφες στιγμές. Σκέφτομαι

Ο δίσκος που διάλεξα για να ντύσει αυτόν τον μήνα ήταν μια εύκολη επιλογή. Αυτό ισχύει διότι δεν τον διάλεξα εγώ, αλλά, τώρα που το σκέφτομαι, εκείνος διάλεξε εμένα! Ήρθε στα χέρια μου ως δώρο γενεθλίων από τα αδέρφια μου και είπε στην σκέψη μου, «ήρθε η ώρα να με ακούσεις ξανά!» Έτσι δεν χρειάστηκε και να βασανιστώ ιδιαίτερα. Οι JETHRO TULL, υπήρξαν άλλωστε, αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής μου, από τότε που άρχισα να ακούω επιλεκτικά το είδος της μουσικής που ακούω. Τότε, στις πρώτες και φρέσκιες μέρες της ενήλικης ζωής, όπου και άρχισα να λαμβάνω και να αναλύω τα μηνύματα τα οποία, θα μου ήταν χρήσιμα για να περπατώ ευχάριστα πάνω σε αυτή. Οι Jethro Tull δημιουργήθηκαν το 1967 και αφού πέρασαν περίπου ένα χρόνο περιπλανώμενοι στην τότε underground Blues and Rock σκηνή του Λονδίνου, κατάφεραν να ηχογραφήσουν και να κυκλοφορήσουν τον πρώτο τους δίσκο «This was», το καλοκαίρι του 1968. Και τι δεν είχε εκείνη η χρονιά! Από τον περίφημο «Μάιο του 68» και τις κοινωνικές και πολιτικές αναταραχές στην Γαλλία, στο ξέσπασμα των «παιδιών των λουλουδιών» την ίδια χρονιά. Από τον πόλεμο του Βιετνάμ στον οποίο και τα θύματα πλύθαιναν επικίνδυνα και για τις δύο αντικρουόμενες πλευρές, στην δικιά μας χούντα των συνταγματαρχών. Μια εποχή όπου οι νέοι φώναζαν για «περισσότερη ελευθερία» και οι συντηρητικοί για «λιγότερη ασσυδοσία». Στο Λονδίνο ωστόσο, τα μηνύματα της κοινωνικής απελευθέρωσης από τις νόρμες του συντηρητισμού είχαν πια για τα καλά εισχωρήσει στην τότε κοινωνία. Ένα κλίμα αμφισβήτησης των δομών αλλά και μια νέα ευφορία των τεχνών είχε κατακλύσει τους δρόμους της πόλης, και οι τότε νέοι καλλιτέχνες υπήρξαν οι φορείς μιας καινούργιας αλλαγής κατευθυνσης του πνεύματος προς την απελευθέρωση, την αναζήτηση μιας κοινωνίας ενάντια του καθωσπρεπισμού και της λιτότητας.

Οι Jethro Tull ωστόσο, σε αντίθεση με άλλα μουσικά σχήματα της εποχής όπως οι Doors, οι the Who και οι Rolling Stones, δεν υπήρξαν ιδιαίτερο κομμάτι της ευρύτερης μουσικής αντίδρασης. Δεν υπήρξαν ποτέ τόσο «επιθετικοί», όσο οι υπόλοιποι. Ότι έκαναν, τουλάχιστον στις πρώτες μέρες της ζωής τους ως rhythm and blues σχήμα, ήταν αποκλειστικά για την αγάπη της τέχνης, για την αγάπη της μουσικής. Ο χαρισματικός τους δημιουργός (και σχεδόν αποκλειστικός συνθέτης, ερμηνευτής και καθοδηγητής) σχεδόν όλων των τραγουδιών τους, ήταν ο IAN ANDERSON. Ένας Σκωτσέζος φέρελπις νέος και ιδιαίτερα ταλαντούχος μουσουργός, ο οποίος και είχε αποκομήσει δίπλωμα σπουδών καλών τεχνών από το Κολλέγιο του Blackpool. Ο Anderson έγραφε ποίηση και στίχους από πολύ μικρή ηλικία και εξασκούσε το ταλέντο του πάνω σε πολλά μουσικά όργανα όπως η κιθάρα, η φυσαρμόνικα και το πιάνο. Ήταν ωστόσο και ιδιαίτερα ευφυής. Κατά δική ομολογία, όταν άκουσε τον Eric Clapton να παίζει κιθάρα για πρώτη φορά, σκέφτηκε ότι «δεν θα γίνει ποτέ τόσο καλός σε αυτή, επομένως αν ήθελε να καταφέρει κάτι καλό πάνω στην τέχνη του, θα έπρεπε να βρει ένα άλλο μουσικό όργανο να τελειοποιήσει»! Ευτυχώς για εμάς τους ακροατές του, αλλά και για την τύχη των Jethro Tull, το όργανο αυτό, ήταν το φλάουτο! Ένα όργανο, το οποίο και για την εποχή, ήταν ανήκουστο να χρησιμοποιηθεί σαν «οδηγός» σε μια μουσική που άλλαζε κατεύθυνση σε πιο σκληρό ήχο. Εκείνος όμως, το είχε ήδη φιλοσοφήσει από την αρχή. Δεν έβρισκε τον λόγο να ακολουθήσει το ρεύμα που η Βρετανική μουσική σκηνή είχε οδηγηθεί. Αυτό το έκαναν ούτως οι άλλως περίτεχνα οι Beatles, ο Jimi Hendrix, ο Eric Clapton, ο Pete Townshend και πολλοί άλλοι. Εκείνος μοχθούσε για κάτι διαφορετικό. Για μια πιο έντεχνη και προοδευτική προσέγγιση, μια μουσική δημιουργία, η οποία και θα συνδίαζε την παράδοση με τον μοντερνισμό της εποχής. Ένα μουσικό «ανακάτεμα» των νέο-βρετανικών blues με την παλιο-αμερικάνικη jazz, παντρεμένα μαζί με ένα αλλόκοτο ορχηστρικό μίγμα φλάουτου, κιθάρας και πνευστών!

Το «This was» ωστόσο, δεν ήταν τίποτα από όλα αυτά. Ήταν όμως η φρέσκια αρχή για ότι θα ακολουθούσε! Ο δίσκος που οι Αγγλοι ονομάζουν «breakthrough», ξέσπασμα δηλαδή. Ένας δίσκος ο οποίος πολύ εύστοχα αγκαλιάζει το κλίμα των τότε καιρών, και έβαλε τους Jethro Tull μέσα στους συναυλιακούς χώρους της εποχής. Εκφράζει μια μικροαστική αθωότητα, ένα πολύ έντονο νεανικό χτύπο της καρδιάς, μια δήλωση ότι και οι πέντε δημιουργοί του, «ήταν εκεί»! Ένα μίγμα rhythm and blues της εποχής, με εμφανής τις πρώτες επιρροές του φλάουτου σαν κεντρικό όργανο σχεδόν σε όλες τις συνθέσεις. Μια ευαίσθητη μουσική χαλαρότητα που παραπέμπει στο αθώο και το άμεμπτο. Το σπουδαίο ωστόσο είναι, ότι ο Anderson τραγουδάει σαν να είναι «έμπειρος», ενώ δεν ήταν. Τραγουδάει λες και είναι σίγουρος για το αποτέλεσμα, λες και ήταν μεταξύ των μεγάλων ερμηνευτών της εποχής. Έχει αναπτύξει ήδη, από την τότε κιόλας πρώτη του δουλειά, το μουσικό θράσος και την θρυλική ματαιότητα ενός, που έχει ήδη κερδίσει τον κόσμο μέσα του. Ένα θράσος, που τόσο θα του χρειαζόταν, όπως η ιστορία απέδειξε, αργότερα. Από την μουσική πλευρά του δίσκου, είναι άξιο λόγου, ότι οι Jethro Tull δεν χρειαζόταν να προσπαθήσουν πολύ για αυτό το LP. Το «this was» εύκολα συγκρίνεται με το «Forever changes» των Love, με το «Waiting for the Sun» των Doors και με τον «In search for the lost chord», των Moody Blues. Είναι όμως και τόσο διαφορετικό από το «White Album» των Beatles και πολλών άλλων μεγάλων σχημάτων της εποχής. Ένας ήχος τόσο ακατέργαστος, αλλά και τόσο μεθυστικά ουσιώδης. Βασισμένος στην μουσική συνέπεια των afro-blues, και το προοδευτικού jazz. Δεν βρίσκει κανείς πουθενά μέσα στον δίσκο το λεγόμενο «killer riff», το «πιασάρικο» δηλαδή «τόνο» που τόσες άλλες μπάντες είχαν καθιερώσει. Βρίσκει όμως κανείς ένα ευχάριστο μίγμα δροσιάς, φρεσκάδας και μελετημένων ήχων και ιδεών! Μια νέα αρχή, μια νέα άνοιξη, μια πραγματικά «chill out» διαρκής μελωδία. Και αυτός είναι ένας λόγος που ο εν λόγω δίσκος ταιριάζει σε αυτόν τον μήνα που μόλις μπήκε! Μετά από αυτόν το δίσκο, άλλαξαν τα δεδομένα για το σχήμα. Πολύ οργανοπαίχτες ήρθαν και έφυγαν μέχρι ο Anderson να κατασταλάξει στο σχήμα με το οποίο θα κατακτούσε αργότερα τον κόσμο. Αυτό λοιπόν είναι και η επιτομή της αλλαγής, και εκφράζεται με πολύ εύστοχο τρόπο και στον τίτλο του album. «Αυτό ήταν» για την εποχή εκείνη. Αργότερα κάτι άλλο θα ακολουθούσε. Ας απολαύσουμε λοιπόν αυτή την δημιουργία και ας αναλογιστούμε, πόσο όμορφη και φρέσκια ακούγεται ακόμα και σήμερα, περίπου πενήντα χρόνια μετά!

Ορισμένα ενδιαφέροντα γεγονότα,

1. Για την ιστορία, το «Serenade for a Cuckoo» είναι το πρώτο κομμάτι στο οποίο ο Anderson έπαιξε και ηχογράφησε φλάουτο. Όχι και τόσο άσχημα για πρώτη φορά, έτσι;

2. Ο Mike Abrahams αποτέλεσε των πρώτο κιθαρίστα της μπάντας. Έφυγε αμέσως μετά την κυκλοφορία του εν λόγω album. Επικαλέστηκε «μουσικές διαφωνίες» με τα υπόλοιπα μέλη. Ήταν γεγονός ότι ο Ian Anderson ήταν (και θα παρέμενε) ο «αρχηγός» της μπάντας και φυσικά, η κατεύθυνση έμελλε να αλλάξει ριζικώς για τα χρόνια που θα ακολουθούσαν.

3. O Ian Anderson έγραψε το «A song for Jeffrey», για τον φίλο και μέλος των Jethro Tull, Jeffrey Hammond. Το τραγούδι είχε να κάνει με την περιγραφή της ιδιοσυγκρασίας του χαρακτήρα του Jeffrey. Αναρωτιέμαι, πόσοι σήμερα γράφουν τραγούδια για τους φίλους τους;

ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΓΑΛΑΝΗΣ - Μάρτιος 2016