Πριν λίγες ημέρες βρεθήκαμε στο Περιβόλι Δομοκού όπου έγινε η παρουσίαση ενός σπουδαίου βιβλίου.                                                                   

«ΠΕΡΙΒΟΛΙ-ΔΕΡΕΛΙ ΔΟΜΟΚΟΥ» (Ιστορία, Οικονομία, Λαογραφία) του επίτιμου σχολικού συμβούλου Οικονομολόγων Κωνσταντίνου Δ. Ρίζου. 

 Πρόκειται για ένα βιβλίο που συγκεντρώνει πάρα πολλά στοιχεία, ώστε να δικαιούται να τοποθετηθεί στην κατεύθυνση των εντύπων που υπηρετούν τις ανθρώπινες αξίες και γενικότερα τον πολιτισμό.

 Αξιόλογο, ποιοτικό, ανθρώπινο. Βιβλίο με πλήρη καταγραφή στοιχείων για τον τόπο που γεννήθηκε και μεγάλωσε ο Συγγραφέας.                            

Η περηφάνια κι η αγάπη για τον γενέθλιο τόπο έκαναν τον Κωνσταντίνο Ρίζο να γράψει αυτό το βιβλίο και να προβάλει μέσα από τις σελίδες του μορφές, εκδηλώσεις, πρόσωπα, καταστάσεις, συνήθειες παλαιοτέρων εποχών. 

Μας ξυπνάει τις πιο όμορφες αναμνήσεις των παιδικών μας χρόνων, τις παλιές εκείνες ημέρες με την απλούστερη ζωή, ως τις μέρες τις δικές μας, που έχει γίνει η ζωή σύνθετη και ταραχώδης.                                                      

Το πόνημα του Κωνσταντίνου Ρίζου φωτίζει άπλετα όλες τις πτυχές της ζωής της γενέτειράς του. Ο πολύ σοβαρός γεμάτος αγάπη τόνος που ηχεί στις σελίδες του βιβλίου του θα εντυπωσιάσει.

Δάσκαλος της αγάπης και της φιλίας, επιστήμονας, ερευνητής, γλωσσολόγος θαρρώ, θεμελιωτής και κτίστης ο Συγγραφέας.                              

Γεμάτος ζωή, κινείται ανάμεσά μας με όλα τα όνειρα και τη δράση του. Με όλη του την αγάπη για  τον τόπο που τον γέννησε και τους ανθρώπους του, για το Έθνος, για την παιδεία και την επιστήμη, με τις συνεχείς επιτεύξεις του, την αδιάκοπη προσφορά του κι ακόμη με την αισιοδοξία του, το σπινθηροβόλο πνεύμα του, την ανθρωπιά του.                  

Δικαιούται να είναι περήφανος ο  Κωσταντίνος Ρίζος. Βάδισε στον προορισμό του οργώνοντας ένα απέραντο χωράφι με αποτελέσματα καταπληκτικά.

Ευχές από καρδιάς να είναι καλοτάξιδο το πόνημά του.

Ηλεκτρονική Διεύθυνση του Συγγραφέα:konrizos@sch.gr

Τηλέφωνα: 24310-33789 κιν. 6976802342

Λίγες φωτογραφίες από την εκδήλωση:

Η ομιλία του εφέτη Ηλία Αγγελόπουλου, γεμάτη συναισθήματα για τον τόπο του, 

τον συγγραφέα και το βιβλίο του  συγκίνησε το

ακροατήριο.                                                                                                                                                  Αξίζει να διαβαστεί.

"Αιδεσιμότατε

Κυρίες και Κύριοι,

Φίλες και Φίλοι

Όταν βρίσκεται κανείς σε ένα αγαπημένο τόπο και ειδικότερα σε ένα χώρο όπου περιβάλλεται από φίλους, γνωστούς, συγγενείς, συγχωριανούς, κοντοχωριανούς, συνδημότες, …αγαπημένα πρόσωπα,.. νιώθει πολύ μεγάλη χαρά, αγάλλεται η ψυχή του.

Όλους εσάς, επίσημους κι ανεπίσημους, αν και για μένα είστε όλοι επίσημοι, σας καλωσορίζουμε και σας ευχαριστούμε θερμά για την τιμή που μας κάνατε και το ωραίο αυτό περιβάλλον που μας δημιουργήσατε.

Τον φταίχτη, τον υπαίτιο, τον κύριο Υπεύθυνο, που προκάλεσε αυτή την κατάσταση, αυτό το ωραίο περιβάλλον, τον κατονόμασε ο Ανδρ. Κουστoύκης…, εγώ θα σας αποκαλύψω ότι ήταν… ομόφωνη και με συνοπτικές διαδικασίες η απόφαση ότι …Ο φταίχτης, ο υπεύθυνος , ο υπαίτιος, ο δράστης, είναι ο συγγραφέας του βιβλίου, το οποίο σήμερα παρουσιάζουμε και έχει τον τίτλο``ΠΕΡΙΒΟΛΙ ,ΔΕΡΕΛΙ, ΔΟΜΟΚΟΥ`` είναι ο αγαπητός μας χωριανός, Κώστας Ρίζος.

Προσωπικά…… τον ευχαριστώ για την πολύ τιμητική πρόσκληση που μου απεύθυνε να συμβάλλω και εγώ μαζί με άλλους εκλεκτούς καλεσμένους στην παρουσίαση του βιβλίου του, παρά τις όποιες  αρχικά αντιρρήσεις μου, που δεν είχαν να κάνουν βεβαίως με το βιβλίο ή το πρόσωπό του..

Ο φταίχτης, ο υπαίτιος, ο υπεύθυνος…….. ``την πληρώνει`` κατά το κοινώς λεγόμενο. Ούτε τους ανθρώπινους Νόμους μπορούμε να παρακάμψουμε, ούτε τους Θείους, ούτε τους Φυσικούς. Έτσι πρέπει να γίνει και τώρα με τον Κώστα τον Ρίζο,……. και είναι και υπότροπος ……….., τόχει ξανακάνει δηλαδή, δεν έχει λευκό μητρώο (ποινικό), είναι η δεύτερη φορά που γράφει βιβλίο για το χωριό μας, η πρώτη ήταν με το βιβλίο του ``ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΟΝ  ΠΟΙΟΙ  ΕΙΜΑΣΤΕ``. Ένα υπέροχο βιβλίο, το οποίο κυκλοφορεί εδώ και δύο χρόνια και το οποίο πιστεύω δεν λείπει από κανένα σπίτι.

 Για την πράξη του αυτή, επομένως, να μας συγκεντρώσει δηλαδή σήμερα εδώ μεσημεριάτικα και να μας ταλαιπωρήσει θα πρέπει να υποστεί τις συνέπειες.

----Εδώ όμως  ``Ω του παραδόξου θαύματος``, κατά ανατροπή της φυσικής πορείας των πραγμάτων και των όποιων κανόνων, η ποινή προηγήθηκε της ``Ενοχής`` του…... Και την διάλεξε μόνος του ο Κ.Ρ………και την έχει ήδη εκτίσει, την έχει συμπληρώσει….………… Είναι ο κόπος του, η αγωνία του, ο αγώνας, η υπομονή, ο χρόνος εντατικής μελέτης και ερευνητικής και επίπονης προσπάθειας για τη συγκέντρωση των στοιχείων που περιέχει το βιβλίο, αλλά,  και το….. ``διαφυγόν κέρδος`` δηλαδή ότι στερήθηκε ο ίδιος και η οικογένειά του, κατά το χρόνο της ασχολίας με το βιβλίο, το οποίο κατά την συνήθη πορεία των πραγμάτων, αν δεν ασχολούνταν, θα απολάμβαναν.-

Η σημερινή μας συνάντηση στο χώρο αυτό, αγαπητοί μου φίλοι, είναι μια γιορτή για το χωριό μας και για όλους τους Περιβολιώτες.

Το βιβλίο είναι αυτό που βλέπετε, έχει αυτό το εξώφυλλο με μια φωτογραφία του χωριού μας στο κάτω μέρος, μία άποψη πάνω από το Χαμομήλι, και αριστερά, τρείς επί μέρους μικρές φωτογραφίες. Έχει 264 σελίδες και πάνω από 100 φωτογραφίες.

Η ξενάγηση στις σελίδες του βιβλίου είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα και χρήσιμη.

Ας την επιχειρήσουμε λοιπόν σε συντομία, για να δώσουμε μια εικόνα του βιβλίου…..

Ανοίγοντας και ξεφυλλίζοντας το βιβλίο πέρα από τον πίνακα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ είναι το κεφάλαιο με τα ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ στο οποίο ο Κ.Ρ. εκθέτει εν συντομία πως ξεκίνησε η ιδέα για να γράψει αυτό το βιβλίο, ποιες οι πηγές και τα βοηθήματα. Πηγές και βιβλία που τον βοήθησαν, περιλαμβάνονται και στο τέλος του βιβλίου στο Κεφάλαιο ``ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ—ΠΗΓΕΣ``

Μετά τα Προλεγόμενα ακολουθεί το κεφάλαιο με τις ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΕΣ, στο οποίο συμπεριλαμβάνει τις διακεκομμένες λέξεις και δίπλα ολόκληρη τη λέξη….   (διευκρινίσεις περί αυτών….)

Στη συνέχεια στο Κεφάλαιο: Ο ΤΟΠΟΣ,   περιλαμβάνονται γενικά στοιχεία για το χωριό μας….. η έκταση, η μορφολογία του εδάφους, τοπωνύμια, ονομασίες τόπων δηλαδή σε όλη την έκταση, το κλίμα, στοιχείς για τους πρώτους ανθρώπους που κατοίκησαν στο χωριό, η μετέπειτα εγκατάσταση αρκετών οικογενειών, η περίοδος της μετανάστευσης και της αστυφιλίας και η εξέλιξη του πληθυσμού από το 1881 μέχρι το 2011….(Γνωστό είναι ότι απογραφή μετά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο έχει καθιερωθεί να γίνεται κάθε δέκα έτη, αρχής γενομένης από το 1951, δηλαδή τον πρώτο χρόνο κάθε δεκαετίας).

Στο ίδιο κεφάλαιο περιλαμβάνονται και στοιχεία που αφορούν τη Λίμνη Ξυνιάδος, την αποξήρανση, τη διανομή των εκτάσεων κλπ…… Εντύπωση μου έκανε, εμένα τουλάχιστον, η αναφορά στη μυθολογία σχετικά με την ονομασία της λίμνης…. Σύμφωνα , λοιπόν, με τη μυθολογία, μια κοπέλα ονόματι Ξυνιά, πήγε να πάρει νερό από τη βρύση , αλλά ξέχασε να την κλείσει με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί η λίμνη….. Η βρύση αυτή τοποθετείται στο μάτι του χωριού ΠΑΝΑΓΙΑ. Αν είναι έτσι φαντασθείτε τι ποσότητα νερού έβγαζε η βρύση αυτή…… και βγάζει ακόμα.

Ακολουθεί το Κεφάλαιο: ΙΣΤΟΡΙΑ. Σ΄αυτό αναφέρονται μεν στοιχεία για την επαρχία ΔΟΜΟΚΟΥ, επικεντρώνεται όμως στα επί μέρους ιστορικά γεγονότα που αφορούν το χωριό μας μέχρι  τις ημέρες μας. Είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο γιατί η γνώση της Ιστορίας είναι πολύτιμο μέσο για να εξηγήσουμε το παρόν και να οικοδομήσουμε το μέλλον, να προβληματιστούμε, να διδαχθούμε μέσα από τα αποτελέσματα του φανατισμού και του μίσους, να αποφύγουμε λάθη του παρελθόντος να συνειδητοποιήσουμε το χρέος μας απέναντι στους μεταγενέστερους, στα παιδιά μας, στους απογόνους μας και να καλλιεργήσουμε Ιδανικά και Υψηλές Ηθικές αξίες.

Η Τρίτη ενότητα του βιβλίου περιλαμβάνει Διοικητικά θέματα που αφορούν το χωριό μας ως Κοινότητα και μετέπειτα ως Δημοτικό διαμέρισμα του Δήμου Ξυνιάδος και ύστερα (από το 2011) του Δήμου Δομοκού. (Καποδίστριας—Καλλικράτης).

Η Τέταρτη ενότητα… ΚΟΙΝΩΝΙΑ, αναφέρεται στην κατοικία (στα σπίτια), στο νερό για την ύδρευση, στη διατροφή, την ενδυμασία, την ψυχαγωγία, στα παιδικά παιχνίδια της παλιάς εποχής (μακριά γαϊδούρα, σκαμνάκια, σκλαβάκια, τα πεντόβουλα κ.α)  Αναφέρονται ακόμη στην ενότητα αυτή οι πολιτιστικοί και Αθλητικοί σύλλογοι του χωριού μας.

Η Πέμπτη ενότητα με την ονομασία: ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ…, αναφέρεται στη Γεωργία, την Κτηνοτροφία, την Πτηνοτροφία, και διάφορα άλλα επαγγέλματα και ασχολίες των κατοίκων του χωριού. Αναφέρεται επίσης σε εταιρίες και εργοστάσια που έχουν σχέση με το χωριό. Και βέβαια δεν θα μπορούσε να παραλείψει και το σήμα κατατεθέν του χωριού μας τον ΝΕΡΟΜΥΛΟ.

Η Έκτη ενότητα …ΘΡΗΣΚΕΙΑ, αναφέρεται στις εκκλησίες μας και τα εξωκλήσια του χωριού, τους ιερείς και βοηθούς αυτών. Αναφέρεται επίσης σε θαυμαστά γεγονότα σχετιζόμενα με τον Ι.Ν. της Αγίας Τριάδος. Ένα από αυτά και συγκεκριμένα τις ψαλμωδίες που άκουσε η οικογένεια της αδελφής του Γιάννη Καρανίκα, Αναστασία, την δεύτερη ημέρα του Πάσχα, τη χρονιά που δεν έγινε η λειτουργία, ενώ τα προηγούμενα χρόνια γίνονταν, το έζησα κι εγώ, θυμάμαι που το είπαν όταν γύρισαν από την Αγία Τριάδα και την άλλη ημέρα ήμουν και εγώ στη Θεία Λειτουργία που έγινε εξαιτίας αυτού του γεγονότος.

Η Έβδομη ενότητα…. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ, αναφέρεται στο Δημοτικό μας Σχολείο, τη νυχτερινή σχολή, το Νηπιαγωγείο και στους καθηγητές Πανεπιστημίου που κατάγονται από το χωριό μας.

Η ΟΓΔΟΗ ενότητα αναφέρεται στη ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ.

Μία σπουδαία ενότητα με τα Έθιμα Χριστουγέννων, Πρωτοχρονιάς, Πάσχα και άλλων γιορτών, του αρραβώνα, του γάμου, της γέννησης της βάφτισης, του θανάτου, των Γεωργών, των Κτηνοτρόφων, καθώς και προλήψεις και δεισιδαιμονίες και πολλές Παροιμίες με τη σημασία τους και επεξήγηση της καθεμιάς…

Στο κεφάλαιο αυτό περιλαμβάνονται και οι ντοπιολαλιές μας, δηλαδή οι ιδιωματισμοί  και οι τρόποι προφοράς και τονισμού των λέξεων, (γμάρ, σκλί κ.λ.π.)….. Περιλαμβάνεται ακόμη και ΓΛΩΣΣΑΡΙ (…ιδιωματικές λέξεις που οι περισσότερες έχουν σβήσει από τα χείλη μας, ακούγονται όμως ακόμη σε συζητήσεις παλαιοτέρων και συναντώνται συχνά στα δημοτικά τραγούδια του τόπου μας) και συγκεκριμένα 40 σελίδες τέτοιων λέξεων.

(π.χ. Αλάργα=Μακριά, Γνέμα=νήμα, κλωστή, Μαργώνω=κρυώνω  κ.λ.π.).

Τέλος η ΕΝΑΤΗ ενότητα αναφέρεται στους Δωρητές και Ευεργέτες του χωριού μας.

Με τη συνοπτική αυτή περιγραφή σας έδωσα μία εικόνα του Βιβλίου…. να ξέρετε περί τίνος πρόκειται.

Επιτρέψτε με όμως να συμπληρώσω και εγώ λίγες ακόμη σκέψεις μου για το βιβλίο αυτό και τον συγγραφέα του, τον Κώστα Ρίζο.

Μόχθησε ο Κώστας Ρ… Γι’ αυτό, είμαι αυτόπτης μάρτυς των προσπαθειών του, όχι σε όλη την έκταση, σε μεγάλο όμως βαθμό. Είμαι αυτόπτης μάρτυρας ….της έρευνας, του μόχθου, της αγωνίας και της αγωνιστικότητός του,  της υπομονής και επιμονής…. να συγκεντρώσει το υλικό, το οποίο τοποθέτησε με ωραίο τρόπο με αξιοπρέπεια, διακριτικότητα, σαφήνεια και απλότητα, όπως χαρακτηρίζεται και ο ίδιος, και να το βάλλει στη σωστή του θέση και να παρουσιάσει αυτό το εκλεκτό βιβλίο.

Η απόλαυση όμως που αισθάνεται ο ίδιος από την ολοκλήρωση του βιβλίου του, την παρουσίασή του σήμερα και την προσφορά στον τόπο του, είναι πάνω από κόπους, από χρόνο, από στερήσεις

Το βιβλίο αυτό είναι η ταυτότητά μας αγαπητοί μου φίλοι,… ταυτότητα παλαιού τύπου, στην οποία περιλαμβάνονται πολλές και διάφορες λεπτομέρειες (και το Χ.Ο….), όπως αντιληφθήκατε από την περιγραφή που έγινε.

…. Διάβασα το βιβλίο με μεγάλη προσοχή…. Αγγίζει τις καρδιές όλων μας, ευωδιάζει η ψυχή (μοσχοβολάει δηλαδή), από την αύρα της ατμόσφαιρας του Χωριού των περασμένων,….. μας ταξιδεύει, μας πάει μακριά, μας φέρνει και κοντά. Μας θυμίζει όμορφες και άσχημες στιγμές και καταστάσεις. Διαβάζοντάς το γύρισα χρόνια πίσω, έγινα μικρό παιδί…… Άκουσα τις φωνές των παιδιών στο Δημοτικό μας σχολείο, είδα τα αγόρια να παίζουν βόλια, μακριά γαϊδούρα, μπάλα με ένα ομοίωμα μπάλας φτιαγμένο από πανιά ,…… τα κορίτσια στα διαλείμματα να τραγουδάνε ``ένα νερό κυρά Βαγγελιώ ένα νερό κρύο νερό…`` και άλλα τέτοια τραγούδια και να χορεύουν. Είδα τις μανάδες μας να παλαμίζουν το σπίτι με σβουνιές, να ασπρίζουν τα τοίχια έξω στο σπίτι, να ψήνουν ψωμί και πίττα στους φούρνους, και μέθυσα από τη μυρωδιά του αχνιστού ψωμιού και τη νοστιμιά της πίτας. Έφαγα τη λαχταριστή μπαμπανέτσα, ρινιστά και κατσαμάκι, φόρεσα γουρνοτσάρουχα κι έτρεξα στα σοκάκια του χωριού με τους παιδικούς μου φίλους. Είδα τα πηγάδια και τις τουλούμπες που πίναμε νερό, έσκυψα και ήπια κρύο και γάργαρο νερό από έναν άμπλα,  έπιασα μπριάνες με τα χέρια στο ρέμα κάτω από το σχολείο και προς τα κάτω προς τη ``δέση``, εκεί που ένα μικρό φράγμα συγκρατούσε το νερό για να ποτίζουν τα χωράφια, άναψα το καντήλι και τη λάμπα πετρελαίου το βράδυ. Είδα τους πατεράδες και τις μανάδες μας, να θερίζουν με τα δρεπάνια, να αλωνίζουν το σιτάρι στα αλώνια, να το πηγαίνουν στο μύλο, άκουσα το γλυκό ήχο της καμπάνας και είδα την εκκλησία γεμάτη από κόσμο, τον παπα-Νικόλα με εκείνη την ήρεμη και γλυκιά φωνή του, να λέει το Ευαγγέλιο και τους ψαλτάδες, τον Γραμματικό του χωριού (τον Κωνσταντίνο Παπαθεοδώρου), τον μακροβιότερο ψάλτη και άλλους, το Κύριε ελέησον με ψυχή και κατάνυξη.... …… και μεις από κάτω να σταυροκοπιόμαστε. Είδα το απόγευμα της δεύτερης μέρας του Πάσχα το χορό που στήνονταν στο προαύλιο της εκκλησίας, τον οποίο έσερνε πρώτος ο παπάς, και μετά θυμάμαι την Καλαμάτινα να πρωτοστατεί στο χορό αυτό……. Είδα την Τσέβω (Παρασκευή Δημητρίου) τη Μάνα του Σάκη Δημητρίου  με το τσιγάρο και το κομπολόι στο χέρι.

Πήγα στο Ζμάκι κι έμασα ίτσια  μαζί με τον Κάκο, τον Βαγγέλη, τον Γιάννη, τον Κώτσιο, τον Βασίλη, το Χρήστο, τον Γιώργο, κ.α. πολλούς, τα κάναμε ματσάκια και πήγαμε στο σταθμό και τα πουλήσαμε στους επιβάτες των τραίνων. ``πάρτε κύριοι… μια δραχμή τα μανουσάκια``…… …. Έκανα μια βόλτα στα σοκάκια του χωριού, όσα κορίτσια συνάντησα στο δρόμο, δεν γύρισα να τα κοιτάξω, γύριζα το κεφάλι κι εγώ και εκείνα, από την άλλη μεριά, με κάνα δύο που τυχαία συναντηθήκανε τα βλέμματά μας……. ντραπήκαμε……. κοκκινίσαμε από ντροπή….!!!!!!.

Έζησα πάλι στον εμφύλιο πόλεμο παίζοντας, όπως τότε σαν μικρό παιδί και μη μπορώντας να κατανοήσω την τραγικότητα της κατάστασης. Πίστεψα και πάλι, όπως τότε, ότι το χωριό μας είναι το επίκεντρο του κόσμου, η πιο όμορφη γωνιά της Γης ….μία ιδέα που και τώρα ακόμη σε κανονικές συνθήκες και καταστάσεις….. δεν λέει να βγει από μέσα μου.

 Εικόνες σε άλλους χαραγμένες βαθιά μέσα τους, σε άλλους ξεθωριασμένες, και στους νεότερους άγνωστες.  (Χαρακτηριστικές εικόνες μίας άλλης εποχής).  Ο Κώστας ο Ρίζος τέτοιες εικόνες μάζεψε, τις αποτύπωσε στο βιβλίο του, τις ζωντάνεψε, και τις έκανε αθάνατες. Είναι ``τα γραπτά που μένουν``, τα περιστατικά που κρατάνε ζωντανή την Ιστορία, τη Λαογραφία του τόπου μας.

Το βιβλίο όμως δεν έχει ως μοναδικό σκοπό να θυμίσει στους μεγάλους τα παιδικά τους χρόνια. Ασχολείται και καταγράφει, γεγονότα, παραδόσεις, καταστάσεις, συνήθειες, ήθη, έθιμα, ιστορικά γεγονότα, τα οποία με την πάροδο του χρόνου χάνονται, Οι ΡΙΖΕΣ μας εξαφανίζονται, και….. χάνεται για πάντα ο πολιτισμός μας. Scripta manet έλεγαν οι Αρχαίοι Λατίνοι, δηλαδή τα γραπτά μένουν και μόνο αυτά..

Ο κάθε τόπος, αγαπητοί μου, έχει το παρελθόν του και το παρόν του και πρέπει να νοιάζεται για το μέλλον του. Για να πάμε μπροστά για ένα καλύτερο μέλλον θα πρέπει να ρίχνουμε μια ματιά και στο παρελθόν, στην ιστορία του τόπου μας και να παίρνουμε δύναμη, γνώση και εμπειρία από τους προγόνους μας. Τόπος χωρίς την γνώση του παρελθόντος δεν έχει ούτε παρόν ούτε και μέλλον. Τούτο το βιβλίο αποτελεί διαβατήριο που μας οδηγεί από το παρελθόν στο παρόν και στον καλύτερο σχεδιασμό του μέλλοντος.

Είναι ένα εξαιρετικό βιβλίο για το χωριό μας, γραμμένο με νοσταλγία, αγάπη και μεράκι, ένα πολύτιμο βιβλίο, ειδικά για τους γόνους του Περιβολίου και όσους αγαπούν το πανέμορφο και γραφικό χωριό της καρδιάς μας και τους ανθρώπους του. Είναι πολύτιμο βιβλίο και για τα γύρω χωριά, τις αδελφές κοινότητες που σχεδόν όλα την ίδια Ιστορία και τα ίδια ήθη, έθιμα και συνήθειες έχουν.

Βιβλίο απλό, ευανάγνωστο, κατανοητό, και θα έλεγα (μεταφορικά βεβαίως) ευάερο και ευήλιο βιβλίο, και ξεκούραστο στο μάτι.  Δεν χρειάζεται να είναι σπουδαγμένος κανείς για να το διαβάσει, ένα μόνο αρκεί να αγαπά το χωριό του και να ενδιαφέρεται για τον τόπο του.

Βιβλία σαν το βιβλίο του Κ.Ρ είναι θησαυρός για τον τόπο που αναφέρονται και τα γεγονότα που εξιστορούν. Μας συνδέουν με την ιστορία του χωριού μας, ποτίζουν τις ρίζες μας. Ο  Ρίζος ποτίζει τις… ρίζες μας.

Το βιβλίο αυτό αποτελεί ακόμη σπουδαία και αξιόπιστη πηγή για την ιστορία του χωριού μας, χρήσιμη σε όλους μας, κυρίως σε όσους στο μέλλον θα ασχοληθούν με παρόμοιο ή ότι άλλο θέμα σχετικό με το Περιβόλι. Tα τοπικά λαογραφικά και Ιστορικά στοιχεία και γεγονότα αποτελούν άλλωστε, κομμάτι της γενικότερης λαογραφίας της χώρας μας κι έτσι αντιλαμβάνεται κανείς τη σημασία και το μέγεθος της αξία τους.

Λοιπόν ……..μιμητές θέλουμε, υπάρχουν κι άλλα που μπορεί να βρει κανείς και να γράψει. Η ζωή κυλάει και αφήνει πίσω της τα χνάρια της, ψάξτε τα, βρέστε τα,  είναι γεμάτα τραγούδια, πανηγύρια, χαρές, κόπους, αγωνίες, πίκρες, λύπες, στεναχώριες, αγάπες, όνειρα, ελπίδα, αξιοπρέπεια, με άλλους λόγους μοσχοβολάνε ΖΩΗ……. Ευχή μου είναι να υπάρξει ενδιαφέρον και συνέχεια από νέους ανθρώπους του χωριού μας,… να ριζώσει στη σκέψη κι άλλων χωριανών η ιδέα για συνέχιση τέτοιου είδους ενασχόλησης…..

Το βιβλίο άλλωστε αυτό δεν διεκδικεί το Αλάθητο, μπορεί να χρειάζεται συμπλήρωση, ή και Διόρθωση σε κάποια σημεία. Να ξέρετε όμως ότι ένας και μοναδικός ήταν ο στόχος και ο σκοπός του Κ. Ρίζου…να μη χαθούν Ιστορικά, Λαογραφικά κ.α. στοιχεία που αφορούν το χωριό μας.  Σκεφθείτε ότι ασχολήθηκε με μία μακρά περίοδο του χωριού μας, για την οποία λίγα και σκόρπια στοιχεία υπήρχαν και η συγκέντρωση αυτών, η προσπάθεια για σωστή και έγκυρη ενημέρωση και καταχώρηση στο βιβλίο αυτό, κατά τη γνώμη μου, δικαιολογεί και ενδεχόμενα λάθη και παραλείψεις. Αν είναι έτσι… ας δείξουμε την ΕΠΙΕΙΚΕΙΑ μας. Η Επιείκεια είναι μία θεμελιώδης Αρχή όχι μόνο της Δικαιοσύνης αλλά και Ολόκληρης της Κοινωνίας, ας μην του την αρνηθούμε. Ας μην του δώσουμε την πικρία να εξαναγκάζεται σε …Απολογία. ΕΠΑΙΝΟΣ του πρέπει.

Τελειώνοντας ήθελα να τονίσω κάτι ιδιαίτερο για τον Κ.Ρ..

Τον Κ. τον Ρ. τον διακατέχει ένα πάθος ……``άκακο πάθος`` όμως, όπως λέει και ένας γνωστός, αγαπητός φίλος.

Και εξηγούμαι…… Τον Κ.Ρ. θα τον βρείτε και σε κάποιο άλλο μονοπάτι. Σε ένα μονοπάτι που αναβλύζει μεθυστική θεϊκή ευωδία, διάσπαρτο (γεμάτο) από μυρίπνοα άνθη. Στο μονοπάτι της γλυκιάς Βυζαντινής Μουσικής που έμαθε και υπηρετεί με μεράκι και απόλυτη επιτυχία. Το αναφέρει βεβαίως στο βιογραφικό του στο εξώφυλλο πίσω, εμένα με συγκινεί ιδιαιτέρως όμως και γιαυτό το τονίζω.  Έχει ανέβει σε στασίδια μοναστηριών, εκκλησιών πόλεων και χωριών και άλλων ιερών χώρων. Το μονοπάτι αυτό το επέλεξε με την καρδιά του και το υπηρετεί με την ψυχή του. Και το παρόν βιβλίο επιλογή καρδιάς είναι για τον Κώστα.

Εύχομαι ολόψυχα, το ανά χείρας βιβλίο, το σπουδαίο αυτό κληροδότημα για το χωριό μας,  να βρει την ανταπόκριση που προσδοκά ο συγγραφέας, και να διαβαστεί από πολλούς, όσο γίνεται περισσότερους… από όλους μας.