Οι μύθοι οι αλήθειες και οι αριθμοί για τα ΑΕΙ Γεωργίου Σούλιου

«Ένα άρθρο με αλήθειες για τα ΑΕΙ της πατρίδας μας στην «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» (16-11-2016)

Του Ομότιμου καθηγητού του Α.Π.Θ. Γεωργίου Σούλιου

«Αισθανόμαστε υπερηφάνεια για τον συμπατριώτη μας Γεώργιο Σούλιο, -Ρουμελιώτη- Ομότιμο Καθηγητή του Α.Π.Θ. - Πρώην Προέδρου του Εθνικού Οργανισμού Ανακύκλωσης - Πρώην Εμπειρογνώμονα της Ε.Ε. για την εκτροπή του Αχελώου

Υπέροχος ακαδημαϊκός δάσκαλος, έξοχος εκπαιδευτικός , ερευνητής, τέλειος επιστήμονας, μια ολοκληρωμένη πνευματική προσωπικότητα. Απόδειξη της εμβέλειάς του είναι η κοινωνική αναγνώριση και καταξίωση που απολαμβάνει όχι μόνο σε επιστημονικό επίπεδο αλλά και ευρύτερα. Η πνευματική του ακτινοβολία -αφετηρία αληθινής ζωής- εξακτινώνεται σε πολλά επίπεδα που σε όλους μας είναι γνωστά. Πολλές ευχές για να τον έχει ο Θεός καλά για να μπορεί να προσφέρει στη χώρα μας για πολλά ακόμη χρόνια» (Δ. Ζάχος)

Οι μύθοι, οι αλήθειες και οι αριθμοί για τα ΑΕΙ

Γεωργίου Σούλιου

ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΟΥΛΙΟΣ

1. Κατά τα τελευταία 6 έτη της οικονομικής κρίσης στη χώρα μας στα Πανεπιστήμια υπήρξε δραστική μείωση του διδακτικού προσωπικού τους και κυρίως της χρηματοδότησής τους. Στο Πανεπιστήμιο Θεσ/νίκης π.χ. η χρηματοδότηση για λειτουργικές δαπάνες το 2009 ήταν 40.230.000€ και το 2016 μόλις 11.930.000€. Kατά το αντίστοιχο διάστημα αποχώρησαν 795 μέλη διδακτικού προσωπικού, ενώ διορίστηκαν μόλις 360.

Ωστόσο σύμφωνα με τις κατατάξεις που γίνονται σε παγκόσμια κλίμακα τουλάχιστον 5-6 ελληνικά Πανεπιστήμια κατατάσσονται σε πολύ καλή θέση, αν και παρατηρείται μία βαθμιαία υποχώρησή τους λόγω της οικονομικής κρίσης.

2. Tα ελληνικά Πανεπιστήμια κατά τα τελευταία 50-60έτη, δημιούργησαν στην Ελλάδα ένα ισχυρό επιστημονικό δυναμικό χάρη στο οποίο έγινε μία ραγδαία οικονομική και κοινωνική πρόοδος. Το Πανεπιστήμιο ήταν πάντα το "μέσο" με το οποίο άτομα από φτωχά λαϊκά στρώματα που είχαν τη "φώτιση" και κατέβαλαν προσπάθειες, μπόρεσαν να ανεβούν σε υψηλές διοικητικές και οικονομικές βαθμίδες. Με το Πανεπιστήμιο πραγματοποιείται η μεγαλύτερη κοινωνική κινητικότητα.

3. Επομένως παιδιά από φτωχά-λαϊκά στρώματα έχουν συμφέρον να γίνονται σπουδές συγκροτημένες, εντατικές, υψηλού επιπέδου για να έχουν αξία τα πτυχία τους που είναι το οικονομικό εφόδιο στη ζωή τους. Τα παιδιά από την ανώτερη οικονομική τάξη σπουδάζουν συνήθως όχι στα δημόσια Πανεπιστήμια, αλλά στα μεγάλα φημισμένα και ακριβά του εξωτερικού, των οποίων τα πτυχία έχουν πάντοτε μεγάλη αξία. Έτσι τα συνθήματα όπως: "όχι εντατικοποίηση Σπουδών", "Πανεπιστήμια για το λαό, όχι για την ελίτ", είναι πλαστεπίγραφα. Δεν είναι προς το συμφέρον των λαϊκών στρωμάτων.

Σε Τμήμα της Πολυτεχνικής Σχολής της Θεσ/νίκης, μελετήθηκαν οι συνέπειες της χαλάρωσης των Σπουδών από το 1981 έως το 1995. Έτσι ενώ αρχικά σε κάθε εξεταστική περίοδο κάθε Φοιτητής περνούσε επιτυχώς κατά μέσο όρο περίπου 4,5 μαθήματα, στην συνέχεια με κάθε απόφαση που χαλάρωνε τις σπουδές, αυτό μειωνόταν και στο τέλος περνούσε κατά μέσο όρο περίπου 2 μαθήματα. Συνέπεια: σήμερα για την απόκτηση πτυχίου αυξήθηκε ο μέσος χρόνος κατά 2-2,5 έτη περισσότερα από τα κανονικά. Η χαλάρωση των σπουδών είναι προς όφελος της Κοινωνίας; Της Οικονομίας; Των ίδιων των Φοιτητών;

4. Η χώρα μας έχει σήμερα 19 πανεπιστημιακά ιδρύματα (εκτός βέβαια από τα 16 Τ.Ε.Ι.), δηλ. αντιστοιχεί 1 ανά περίπου 575.000 κατοίκους. Στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, 1 πανεπιστημιακό ίδρυμα αντιστοιχεί σε περίπου 1.000.000 έως και πάνω από 2.000.000 κατοίκους. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι η χώρα μας είναι δύσκολο να χρηματοδοτήσει επαρκώς τόσα πανεπιστημιακά ιδρύματα. Ασφαλώς πρέπει να αυξηθεί η χρηματοδότησή τους, όμως πρέπει να δεχθούμε ότι η εύλογη αύξηση δεν θα τα καλύπτει επαρκώς. Το δίλλημα: είτε κατάργηση Τμημάτων - κατάργηση - συρρίκνωση ΑΕΙ, είτε υποχρηματοδότησή τους που σημαίνει βαθμιαία υποβάθμισή τους, δεν είναι τουλάχιστον εξ ολοκλήρου υπαρκτό. Υπάρχει λύση που εφαρμόζεται σε δυτικά Πανεπιστήμια: με κατάλληλη προσαρμογή του νομοθετικού πλαισίου αυτά να μπορούν με επιστημονική δραστηριότητα να συμπληρώνουν τη χρηματοδότησή τους (προφανώς όχι με δίδακτρα σε προπτυχιακό επίπεδο). Επομένως και η Πολιτεία να εξαντλήσει τις δυνατότητές της και τα Α.Ε.Ι. να συμβάλλουν.

5. Σήμερα, αλλά και άκαμπτα κατά τα τελευταία 50-60 έτη υπάρχει ζήτηση υπηρεσιών στην πανεπιστημιακή εκπαίδευση. Έτσι αν και κάθε χρόνο προσφέρονται δεκάδες χιλιάδες θέσεις στα ελληνικά Α.Ε.Ι., χιλιάδες νέων καταφεύγουν σε ξένα, κάποια από αυτά υποδεέστερα των ελληνικών και ορισμένα ιδιωτικά. Γιατί λοιπόν να μην γίνουν ελληνικά ιδιωτικά Πανεπιστήμια, αφού δεν θα έχουν κόστος για δημόσιο και αντιθέτως από τη λειτουργία τους θα φέρουν φόρους;

6. Σήμερα απαιτούνται για τα ΑΕΙ νομοθετικές ρυθμίσεις που θα βελτιώνουν τη διοικητική τους δομή, αλλά κυρίως τη λειτουργικότητά τους προς όφελος των Φοιτητών και της κοινωνίας. Τέτοιες ρυθμίσεις μπορούν να αναφέρονται:

ü Στα Συμβούλια των Ιδρυμάτων ώστε να έχουν όχι μόνο συμβουλευτικό, αλλά και ελεγκτικό ρόλο.

ü Στον καθορισμό υποχρέωσης των Τμημάτων να δίνουν στους Φοιτητές στην αρχή κάθε έτους το πλήρες πρόγραμμα μαθημάτων, εργαστηρίων, ασκήσεων κ.λ.π. και εξετάσεων, ώστε να κάνουν τον προγραμματισμό τους και να χρησιμοποιούν καλύτερα τον χρόνο τους.

ü Στα Μεταπτυχιακά Προγράμματα Σπουδών: αυτά να στηρίζονται σε ένα ελάχιστο αριθμό Δ.Ε.Π. (5;) ώστε να μην υποβαθμίζονται να μην «ξεχειλώνουν» και να ρυθμίζονται θέματα αμοιβών τρίτων διδασκόντων και διδάκτρων ώστε να μην εμπορευματοποιούνται.