Πέρα από το θρυλικό Σινικό Τείχος, τρεις Έλληνες είχαν την ευκαιρία να ζήσουν μία ανεπανάληπτη εμπειρία ταξιδεύοντας στη μακρινή Κίνα. Μπροστά στα μάτια τους ξεδιπλώθηκε ένας περίλαμπρος αρχαίος πολιτισμός που κουβαλά μέχρι σήμερα μία αξεπέραστη κληρονομιά. Και φτάνοντας στο Πεκίνο, όπου εδράζει η Κεντρική Ακαδημία Δράματος της ασιατικής χώρας, δίδαξαν τους θηβαϊκούς μύθους από τον Οιδίποδα μέχρι και τη Σφίγγα σε Κινέζους σπουδαστές. Ο Γιάννης Τράντας, ηθοποιός και σκηνοθέτης που ζει στον Βόλο, περιέγραψε με γλαφυρό τρόπο όσα βίωσε στην πρωτεύουσα της Κίνας, σε μία συνεργασία που υπενθύμισε σε όλους το μεγαλείο του αρχαίου ελληνικού θεάτρου.

Ο Γιάννης Τράντας, ιδρυτικό στέλεχος της Θεατρικής Λέσχης Βόλου στα τέλη της δεκαετίας του ’70 (αυτό στάθηκε αφορμή για τη μόνιμη εγκατάστασή του στην πόλη μας εδώ και 40 χρόνια), αλλά και «ψυχή» της Εστίας Θεάτρου «Ερινεώς» όντας καλλιτεχνικός διευθυντής και σκηνοθέτης από το 1992, τη χρονιά δηλαδή που τη δημιούργησε, από τις αρχές του έτους συνεργάζεται με το Κέντρο Κλασικού Δράματος και Θεάματος του Παντείου Πανεπιστημίου (ΚΕΔΡΑ) και το Ίδρυμα «Μιχάλης Κακογιάννης». Κι αυτό του έδωσε την ευκαιρία να συμπεριληφθεί στο κλιμάκιο που ταξίδεψε στο Πεκίνο από τις 19 Απριλίου μέχρι την Πρωτομαγιά του 2017.

Η 15ήμερη παρουσία του στην Κεντρική Ακαδημία Δράματος του Πεκίνου στάθηκε αφορμή να μιλήσει για την «περιπλάνηση» του Οιδίποδα στην Άπω Ανατολή, της οποίας ο επίλογος γράφτηκε με τους Κινέζους σπουδαστές/ηθοποιούς να τραγουδούν σε άψογα ελληνικά τον στίχο «Έρως ανίκατε μάχαν» από την Αντιγόνη, την αρχαία τραγωδία του Σοφοκλή και θύμισε μεταξύ άλλων στον Γιάννη Τράντα τη διεθνή διάκριση που σημείωσε πριν από 25 χρόνια στη Σεβίλλη της Ισπανίας με το ίδιο έργο.

«Η εισαγωγή στους θηβαϊκούς μύθους, ήταν ο λόγος της επίσκεψής μας στην Κίνα. Το θέμα του εργαστηρίου ήταν ο Θηβαϊκός Κύκλος, συμπτυγμένος στα κείμενα που επιμελήθηκε ο Γιάγκος Ανδρεάδης ειδικά για την περίσταση», είπε ο κ. Τράντας, ο οποίος πρόσθεσε: «Η τραγωδία δεν είναι τόσο διαδομένη στους Κινέζους, όσο τα θεατρικά έργα του Ουίλιαμ Σέξπιρ. Γι’ αυτό και στο κέντρο της Ακαδημίας δεσπόζει η τεράστια προτομή του. Μας έκανε εντύπωση αυτό, αν και περισσότερο διδάσκονται κλασικό ευρωπαϊκό θέατρο. Το θέσαμε στον πρύτανη και την επόμενη φορά που θα ανταμώσουμε, γιατί μέσα στο 2017 θα ανταποδώσουν την επίσκεψη, θα τους δωρίσουμε ένα αγαλματίδιο του Ευριπίδη. Η Ακαδημία του Πεκίνου είναι ένα σύμπλεγμα υπέροχων κτιρίων, με αυλές, ποτάμια, λευκούς και μαύρους κύκνους, γωνιές για να κάθονται οι φοιτητές, ένας παράδεισος. Και φυσικά, ούτε ένα σκουπίδι κάτω».

Ο Έλληνας καλλιτέχνης, ο οποίος συνόδεψε τον σκηνοθέτη Γιάγκο Ανδρεάδη, διευθυντή του ΚΕΔΡΑ και την καθηγήτρια του Πανεπιστημίου Αθηνών Πέπη Ρηγοπούλου, στάθηκε επίσης στη συμβολή της Τόνιας Λούο, η οποία εκτέλεσε χρέη διερμηνέα και μετέφρασε τα κείμενα στην κινεζική γλώσσα: «H Τόνια Λούο προέρχεται από οικογένεια σπουδαίων ελληνιστών. Ο πατέρας της ήταν ο προηγούμενος πρύτανης στην Ακαδημία Δράματος του Πεκίνου και θα ανεβάσει τώρα Οιδίποδα, ενώ ο παππούς της ήταν ο πρώτος που κάλεσε πριν τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο το Εθνικό Θέατρο στην Κίνα πέρα από το ότι μετέφρασε στα κινέζικα πολλές τραγωδίες».

Η έκπληξη του Γιάννη Τράντα για το ενδιαφέρον που επέδειξαν οι σπουδαστές υπήρξε μεγάλη, με τον ίδιο να λέει: «Πραγματικά συγκινήθηκαν, κυρίως με τη λιτότητα και τη βαθιά πνευματικότητα που κρύβει η ελληνική τραγωδία. Είδαν πώς εξελίχθηκε ο Θηβαϊκός Κύκλος. Από τον χρησμό του Απόλλωνα στο Λάιο, μέχρι την Αντιγόνη και τη μονομαχία του Ετεοκλή και του Πολυνείκη. Όταν άκουσαν την ιστορία του Οιδίποδα, αρχικά αιφνιδιάστηκαν. Τι γνώριζαν μέχρι τότε για την Ελλάδα; Μία σπουδάστρια ήξερε για τον Όλυμπο και τους 12 θεούς μέσα από τα γιαπωνέζικα μάνγκα κι ένας άλλος είχε ακουστά τον μύθο του Προμηθέα».

Ο γνωστός σκηνοθέτης ανέλαβε και το μουσικό κομμάτι του εργαστηρίου, με τους σπουδαστές να τραγουδούν τα αρχαία ελληνικά χορικά που μελοποίησε το 1896 ο Ιωάννης Σακελλαρίδης και έγραψε τότε για τους πρώτους σύγχρονους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας: «Είτε άκουγες Έλληνες, είτε Κινέζους, δεν θα καταλάβαινες καμία διαφορά. Οι φοιτητές ερωτεύθηκαν τα κείμενα. Μας έβρισκαν μετά το μάθημα και φώναζαν «Ερως ανίκατε μάχαν». Ήταν μία εμπειρία συγκλονιστική. Εκπροσωπήσαμε την Ελλάδα σε μία μακρινή χώρα. Αυτό που καταθέσαμε στο Πεκίνο ήταν μία τεράστια ευθύνη. Για εμάς που είμαστε γνώστες της τραγωδίας φαντάζει απλό. Όμως, όταν πρέπει να το ταιριάξεις με μία άλλη κουλτούρα, εξίσου σπουδαία, όπως η κινεζική, επιτυχία είναι ότι τις παντρέψαμε αρμονικά».

Μάλιστα διηγήθηκε ένα περιστατικό που έλαβε χώρα κατά την παραμονή του στο Πεκίνο: «Μια μέρα ήμουν έξω από το εθνικό θέατρο του Πεκίνου. Ένα νεόδμητο κτίριο, πραγματικό στολίδι. Ήταν ένας νεαρός με την οικογένειά του. Με είδε και με ρώτησε στα αγγλικά εάν ήμουν Τούρκος. «Σιλα» του απάντησα. Έτσι αποκαλούν την Ελλάδα οι Κινέζοι και σημαίνει φωτεινή. Έλαμψε το πρόσωπό του, κι έτρεξε κοντά στον πατέρα του φωνάζοντας «Σιλα-Σιλα». Διηγήθηκα το περιστατικό στην πρεσβεία και μου απάντησε ο επιτετραμμένος ότι παρ’ όλη την κρίση το πολιτιστικό απόθεμα της Ελλάδας παραμένει ακέραιο».

Το τέλος του εργαστηρίου σήμανε και την πραγματοποίηση μίας παράστασης, για την οποία ο κ. Τράντας σημείωσε: «Πώς έπαιξαν; Με μία λέξη, καταπληκτικά. Άλλωστε, εκεί επιλέγονται οι πιο ταλαντούχοι. Στη διανομή των ρόλων έπαιξαν και οι 26 σπουδαστές. Περισσότερο θυμάμαι εκείνον που υποδύθηκε τον Οιδίποδα, έναν Θιβετιανό νέο, αλλά και την κοπέλα που επιλέξαμε για το ρόλο της Σφίγγας. Κάναμε και πέντε εμβόλιμα αφηγήματα στην παράσταση, εξηγούσαμε τι επρόκειτο να συμβεί στην επόμενη σκηνή. Ένα λεπτό το πολύ διαρκούσε και η δράση συνεχιζόταν επί σκηνής. Αυτό το είχα εφαρμόσει και πιο παλιά στο Ισραήλ, όταν ανέβασα «Το παραμύθι του αδάκρυτου» του Παλαμά και είχα τον Σιμόν Παρνάς, ένα διακεκριμένο Ισραηλίτη παραγωγό, στον ίδιο ρόλο. Είχα χωρίσει το έργο σε 11 σκηνές και ο Παρνάς καθόταν σε ένα στρόγγυλο σιδερένιο τραπεζάκι, όπως παλιά στα καφενεία. Είχε δίπλα του ένα ποτήρι κόκκινο κρασί κι ένα βάζο με κόκκινο τριαντάφυλλο κι έκανε την αφήγηση. Κάθε φορά που θυμάμαι όσα έγιναν στην Κίνα, επαναλαμβάνω στον εαυτό μου ότι το αρχαίο δράμα είναι ένα εφεύρημα ελληνικό που ανήκει σε όλον τον κόσμο».

Χριστόφορος Σεμέργελης