Πολλοί αναγνώστες μας ζητούν από τον Κώστα Μπιλίρη περισσότερα Γλωσσολογικά κείμενα. Εμείς έχουμε την ευχαρίστηση να ανταποκριθούμε. "Λάβετε φάγετε"...
Βάρη
και αντίβαρα
του
Κώστα Μπιλίρη
 |
| ΚΩΣΤΑΣ ΜΠΙΛΙΡΗΣ |
Αυτή τη φορά η ατμόσφαιρα θα είναι πολύ βαρειά.
Θα κάνω άρση βαρών. Άρση βαρειών εκφράσεων εννοώ. Αλλά μη βαρυθυμείτε. Η
αναφορά μου δεν θα πέσει πλάκωμα κανενός.
Τα κατορθώματα που έχει επιδείξει στο παρελθόν
η ομοσπονδία τής άρσης βαρών, δεν ήρθαν τυχαία. Οι Έλληνες με το βάρος διατηρούν μόνιμες σχέσεις και
στενούς ιστορικούς δεσμούς.
Όποτε τους βολεύει δηλώνουν βαρετοί. Λένε συνεχώς
«άσε βαριέμαι». Προτιμούν τη βαριά κουζίνα. Δεν χάνουν ευκαιρία να μη
βαρυστομαχιάσουν. Πίνουν καφέ βαρύ-γλυκόν. Ανταλλάσσουν μεταξύ τους βαριές εκφράσεις.. Κοιμούνται
βαριά. Μιλούν για βαριά χαρτιά και θέλουν όλοι να υπαχθούν στα βαρέα επαγγέλματα.
Ας μην ασκούν και κανένα.
Μέχρι και βαριά μυρουδιά έχουμε επινοήσει.
Με άλλα λόγια είμαστε λαός με βεβαρημένο
παρελθόν.
Πώς χαρακτηρίζεται ο πολύ άτυχος; Βαριόμοιρος
Πώς αποκαλείται ο χαζός; Βαρεμένος.
Τι θεωρείται ο μονότονος; Βαρετός
Πώς αντιδρά ο απρόθυμος; Κάνει το βαρύ πεπόνι.
(Κατά περίεργο τρόπο, ουδείς βρέθηκε μέχρι τώρα να μας κάνει το βαρύ καρπούζι,
το βαρύ αγγούρι, το βαρύ κολοκύθι).
Πώς ανταποκρίνεται ο συμβιβαστικός; Όπως του
βαρούν χορεύει. Ενώ ο ανόρεχτος , θα κάνει κάτι με βαριά καρδιά. Εξαιρείται ο
απερίσκεπτος. Θα το κάνει ελαφρά τη καρδία.
Τι παθαίνει όποιος υποτροπιάζει, όποιος
επιμένει στο πείσμα, ή το λάθος του; -Επιβαρύνει τη θέση του.
Πώς θ΄αντιδράσει όποιος κατανοήσει το λάθος του
και μεταμεληθεί; Θα βαρέσει το κεφάλι του. (Ο τοίχος δεν είναι πάντα
απαραίτητος).
Τι παθαίνει όποιος πέφτει;- Βαράει.
Πώς περνάει την ώρα του ο άνεργος; - Βαράει
μύγες. (Έτσι και συνεχιστεί η ίδια οικονομική κατάσταση, το βάρεμα της μύγας,
θα γίνει εθνικό σπορ).
Συγνώμη.
Θα εκθέσω κάτι για να μην το ξεχάσω. Η ευθύνη είναι το βαρύτερο φορτίο που
φέρνει στη ράχη του ο άνθρωπος. Γίνεται ακόμη πιο βαρύ, αν την κουβαλάει πάνω
στην ψυχή του.
Όποιος έχει κύρος, θεωρείται άνθρωπος με βάρος.
–Έχει βάρος αυτός-λέμε- και δεν το πάμε στα κιλά.
Ο φορτικός, ο ενοχλητικός, θα σου γίνει βάρος,
ενώ όλο και κάποιος θα προσπαθήσει να ζει εις βάρος σου.
Τι λέει ο μετανοιωμένος για κάποια ενέργειά του
άσχημη;- Το έχω βάρος στην ψυχή μου.
Αλήθεια, πως μπορεί να το αποδείξει; Αν
ζυγιστεί θα βρεθεί βαρύτερος από ό,τι πριν τη διαπράξει;
Το βάρος είναι και υλικό δόμησης της νοοτροπίας
μας και της συμπεριφοράς μας.. Ο τεμπέλης βαριέται, ο φταίχτης βαρύνεται, ο
κουρασμένος βαριανασαίνει, ο γκρινιάρης βαρυγκωμά, ο καψούρης βαριαναστενάζει.
Το ίδιο και ο παραπονιάρης. Γενικώς ψάχνουμε ευκαιρία να το κολοβαρέσουμε. Κάτι υπουργοί να δεις!!!
Οι Έλληνες και το βάρος πάνε πακέτο αναντάμ παμπαντάμ. Οι τρεις στους δέκα
δηλώνουν βαριόμοιροι και οι εφτά λένε πως σηκώνουν οικογενειακά βάρη. Αυτό που
σηκώνουν με βεβαιότητα, είναι από δέκα μέχρι πενήντα κιλά ξίγκι παραπάνω. Οι
γυναίκες στα γοφά τους και οι άντρες
στην κοιλιά τους. Θυμάστε εκείνο το θεατρικό στιγμιότυπο με τις δύο
κυρίες;
-Αχ
δεν μπορώ άλλο. Βαρέθηκα. Θα πέσω
απ΄ τα πόδια μου.
-Απ΄τα
γοφά σου θα πέσεις.
Όσο για δίαιτα, είναι βαριά η καλογερική.
Το βάρος έχει μπει και στα παραδοσιακά μας
τραγούδια. «Βαρύς είναι ο θάνατος, βαρύ είναι το χώμα- και η πικρή η ξενιτιά
βαρύτερη ακόμα». Έχει μπει και στις παροιμίες μας..
«Βαρύ είναι και το βουνό, μα σαν τον άνθρωπο
όχι».
Μεγάλη προτίμηση έχουμε εκδηλώσει και στο βαρύ
λαϊκό. Θυμηθείτε σουξέ. («Είναι βαριά τα
σίδερα-Βαριά σεκλέτια- Του άντρα του πολλά βαρύ- Κυρ Αστυνόμε μη
βαράς-Συρματοπλέγματα βαριά, ζώνουν τη δόλια μου καρδιά- Μες στη βαριά
σκοτούρα μου και «Αν θέλεις γκόμενο βαρή , πρέπει να είσαι σοβαρή».)
Ο βαρύς, εκτός από εραστής, μπορεί να είναι
καφές, ύπνος, φόρος, ή αχός. Το ξέρει και η δημοτική μας ποίηση. «Αχός βαρύς
ακούγεται, πολλά ντουφέκια πέφτουν».
Όμως ενώ πολύ βάρος έχει πέσει πάνω στη γλώσσα
μας, υπάρχουν ελαφρόμυαλοι και δεν αναφέρονται βαρύμυαλοι. Απ΄την άλλη γίνονται
τόσες βαρυσήμαντες δηλώσεις και ούτε μια ελαφροσήμαντη. Θα μου πείτε. Και ασήκωτες να είναι οι βαρυσήμαντες, ποιος τις
λαβαίνει υπόψιν;
Τι λένε εδώ; "Βαράτε βιολιτζήδες".
