Τα Συμπαντικά του Θανάση Κρουστάλη: Χρόνος. Ένας κλέφτης αναμνήσεων που ακόμα δεν ζήσαμε

Χρόνος. Ένας κλέφτης αναμνήσεων που ακόμα

δεν ζήσαμε
του Θανάση Κρουστάλη

Τι είναι, λοιπόν, ο χρόνος; Αν δε με ρωτά κανείς, γνωρίζω. Αν, όμως,, θέλω να το εξηγήσω σε κάποιον που με ρωτά, δε γνωρίζω. Αλλά σε κάθε περίπτωση τολμώ να πω πως τούτο γνωρίζω Αν τίποτε δεν τελείωνε, δε θα υπήρχε παρελθόν. Αν τίποτε δεν πλησίαζε, δε θα υπήρχε μέλλον. Αν τίποτε δεν υπήρχε, δε θα υπήρχε και παρόν. Όμως, πώς είναι δυνατόν να υπάρχει το παρελθόν και το μέλλον, αφού τo παρελθόν πέρασε και το μέλλον δεν έχει έρθει ακόμη; Από την άλλη, αν το παρόν ήταν πάντα παρόν και δεν κυλούσε, το παρελθόν δε θα ήταν χρόνος αλλά αιωνιότητα Αλλά, αν ήταν το παρόν μόνο χρόνος, γιατί κυλά στο παρελθόν, πώς μπορούμε να πούμε ότι υπάρχει; Υπάρχει, μόνον γιατί κάποια στιγμή θα πάψει να υπάρχει. To μόνο, λοιπόν, που μπορούμε να βεβαιώσουμε είναι ότι ο χρόνος οδηγεί στη μη-ύπαρξη. –

Άγιος Αυγουστίνος

Να λοιπόν μια έννοια τόσο οικεία και συνάμα τόσο ξένη. Ένας απροσδιόριστος προσδιορισμός ικανός να παρεισφρήσει καταστρέφοντας ακόμα και τις ισχυρότερες απόψεις.

Πολλοί δοκίμασαν να τον τιθασεύσουν. Λιγότεροι κατάφεραν να τον καταλάβουν. Και πράγματι λίγοι όσοι απλά συμβιβάστηκαν στο ανύπαρκτο της ‘ύπαρξης του.

Δοκιμάστε αλήθεια να τον ορίσετε. Ναι ,δώστε τώρα έναν ορισμό. ‘’έχετε ήδη επιτύχει και αποτύχει ταυτόχρονα’’.

Γιατί στα αλήθεια η έννοια του χρόνου δεν υπάρχει.

Πρώτος το κατάλαβε ο πολιτισμός ο οποίος προσπάθησε να προσδιορίσει με συγκεχυμένα τέρμινα την αοριστία του. Εξ ΄ου και το Χρόνος από τον θεό Κρόνο γιατί κάτι που δεν καταλαβαίνουμε δεν μπορεί παρά να είναι θεός. Το δρεπάνι τον συνοδεύει στις απεικονίσεις του, γιατί το δρεπάνι είναι εργαλείο θερισμού και θανάτου και η κοπή και ο θάνατος είναι πράξεις τελεσίδικες-ή τουλάχιστον έτσι πίστευαν τότε-.

Ομοίως και ο Αριστοτέλης αδυνατεί να κατανοήσει την έννοια αυτού και παίρνει αποστάσεις με την ρήση του ότι ΄΄αντιλαμβανόμαστε τον χρόνο όταν έχουμε ΜΟΝΟ έκδηλη κίνηση.’’

Κι έτσι ο πολιτισμός προσπαθούσε να δημιουργεί συνεχώς τελεσίδικες πράξεις κι έτσι να ορίζει ,ως θεωρούσε, τον χρόνο. Από τα μνημεία και τις μνείες έως τους πολέμους. Αλήθεια έχετε σκεφτεί πόσοι ΄πόλεμοι έγιναν στην αρχαιότητα για τον χρόνο. Για την μεταφορά του τελεσίδικου αυτού γεγονότος μέσα στο ταξίδι του γαλαξία στο πουθενά;

Γιατί εκεί πάμε. Στο πουθενά!! Κι από εκεί ερχόμαστε.

Γιατί για να προσδιορίσουμε μια ύλη χρειαζόμαστε διαστάσεις και ο χρόνος δεν έχει. Γι’ αυτό και οι πρώιμοι φιλόσοφοι από τον Πλάτωνα ακόμα άρχισαν να αντιλαμβάνονται τον χρόνο και τον χώρο ως έννοιες που ίσως δεν διαχωρίζονταν.

Σήμερα είναι Δευτέρα. Ποιος το λέει αυτό; Ναι είναι Δευτέρα αν υποθέσουμε ότι ορίζουμε ως κιρκάδιο ρυθμό την εναλλαγή νύχτας μέρας με συγκεκριμένη ασάφεια. Αν αφήσουμε την Δευτέρα να έρθει σε εμάς και όχι να πάμε εμείς σε εκείνη.

Αν θεωρήσουμε δηλαδή τον χρόνο ως ένα ποτάμι που ρέει και εμάς να μένουμε ακίνητοι, κι αν ονομάσουμε Δευτέρα την επόμενη δική μας επανάληψη.

Σε ‘αλλη περίπτωση δεν υπάρχουμε απλά. Γιατί την ώρα που

Το σκέφτεσαι ήδη το γεγονός έχει τελειώσει.

Στην αντίθετη περίπτωση υπήρξε κάποτε κάπου μια Δευτέρα κι αυτό είναι όλο.

Οι αστροφυσικοί ορίζουν τον χρόνο(μαζί με τον ΄χώρο) με βάση 3 βέλη.

Γιατί οι νόμοι της φυσικής δεν διακρίνουν την κατεύθυνση προς το μέλλον από την κατεύθυνση προς το παρελθόν.

Κι έτσι εικάζουν ότι σύμφωνα με τον 2^ο θερμοδυναμικό νόμο κάθε κλειστό σύστημα με την πάροδο του καιρού αυξάνει την αταξία του.

Και η αταξία αυτή παράγει θερμότητα , και η θερμότητα αυτή κάνει το σύμπαν να διαστέλλεται συνεχώς.

Τα τρία βέλη είναι το θερμοδυναμικό, το ψυχολογικό και το κοσμολογικό. Η αίσθηση και η πεποίθηση του ότι τα δυο πρώτα βέλη έχουν την ίδια φορά , μας εξηγεί τον λόγο που θυμόμαστε το παρελθόν αλλά όχι το μέλλον.

Απαντώντας εμμέσως στο παντοτινό ερώτημα της φιλοσοφίας του

γιατί το μέλλον υπάρχει αφού δεν το έχουμε δει ακόμα και γιατί το παρόν είναι παρόν όταν την στιγμή που το ζούμε αμέσως γίνεται παρελθόν, η αστροφυσική έρχεται να επιβεβαιώσει άθελα της και την θρησκεία.

Σύμφωνα με τον Hawking ένα φλυτζάνι βρίσκεται σε κατάσταση τάξης πάνω στο τραπέζι(παρελθόν) και καταλήγει σπασμένο στο πάτωμα(μέλλον) και όχι αντίστροφα. Η κατάσταση αυτή της προοδευτικής αταξίας θα διοχετεύσει το σύμπαν με θερμότητα και αυτό θα συνεχίσει να διαστέλλεται. Αυτό θα διαρκέσει κάποια εκατομμύρια χρόνια ακόμα και μετά θα αρχίσει να συστέλλεται πράγμα που θα σημάνει ίσως της αντιστροφή της θερμότητας και την αντίστροφή της διαδρομής από την αταξία πια προς την τάξη. Άρα το θερμοδυναμικό βέλος θα άλλαζε τροχιά και μαζί και το ψυχολογικό.

Σε αυτό λοιπόν το σύμπαν(που θα μπορούσε κάλλιστα να είναι παράλληλο) ο άνθρωπος βλέπει τα κομμάτια να ανεβαίνουν από το πάτωμα και να σχηματίζουν ένα φλυτζάνι στο τραπέζι χωρίς όμως τώρα να θυμάται το σπασμένο φλυτζάνι . Άρα το δικό μας μέλλον είναι το δικό του παρελθόν.

Δύσκολο έτσι; Κι όμως το έχουμε ήδη διαβάσει στις χριστιανικές γραφές με απλά λόγια σαν παραμύθι. Γιατί τι λένε οι γραφές; Μιλούν για αταξία και αιώνια τάξη κατά την Δευτέρα παρουσία. Άρα περιγράφουν το μοντέλο του χρόνου σαν την αρχή της συστολής του Σύμπαντος αλλάζοντας ως είθισται τα ονοματάκια. Γιατί η ζωή στην αιωνιότητα είναι η αντιστροφή την στιγμής σε μια εφάμιλλη κατοπτρική ,αλλά με την δυνατότητα της εναλλαγής της σειράς των πραγμάτων. Έτσι δεν είναι;

Από κοντά και η ιατρική. Είδε και αποείδε και κατάλαβε ότι πρέπει να συγκαλύψει ορθώς την ασάφεια της περιοδικότητας προς όφελος του ασθενή σε έναν όρο που ονομάζουμε μοναδικότητα.

Γιατί πως ορίζονται οι χρόνιες και οξείες παθήσεις; Μα σύμφωνα με τον χρόνο που έχουμε για να τις αντιστρέψουμε. Κι είναι ο χρόνος

ιδιος για τον καθένα; ¨Όχι βέβαια γιατί χρόνος είμαστε εμείς οι ίδιοι.

Η φυσιολογική λειτουργία των διαφόρων οργάνων και κάθε εκτροπή της υπολογίζεται μέσα σε χρόνο. Κι έτσι ο εγκέφαλος δημιουργεί την ίδια αίσθηση και ψευδαίσθηση μαζί του χρόνου από αυτά τα ερεθίσματα. Γι’ αυτό και ίδιοι άνθρωποι με ίδιες παθήσεις σε ίδιο βαθμό και ίδια αγωγή δεν έχουν ίδια κατάληξη. Μοναδικότητα λοιπόν η κατά την ιατρική μη αντίληψη του χρόνου

‘’Ο χρόνος είναι ο καλύτερος γιατρός. ‘’ λέει ο λαός.

Γιατί η γη γυρίζει γύρω από τον άξονά της(μέρα -νύχτα) και ΄γύρω από τον ήλιο(εποχές) αλλά ο ήλιος με το ηλιακό σύστημα ταξιδεύουν με ιλιγγιώδη ταχύτητα μέσα στον γαλαξία .Κι ο γαλαξίας με την σειρά του ταξιδεύει μέσα στο σύμπαν, και το σύμπαν μέσα σε παράλληλα σύμπαντα. Δηλαδή την χρονική στιγμή άλφα ο άνθρωπος ‘έχει μια ανάμνηση σε ένα άλλο μέρος του σύμπαντος που του έχει δημιουργήσει έναν παράλληλο χρόνο που αρχίζει από τον χρόνο του συμβάντος (απώλεια αγαπημένου π.χ.)και διαμορφώνει την πορεία του στο σύμπαν.

Ακόμα και τα άστρα που βλέπουμε στον ουρανό δεν υπάρχουν όλα.

Κάποια έχουν χαθεί και βλέπουμε το σημάδι τους στο χρόνο. Την λάμψη ενός άστρου που βρίσκεται σε τέτοια απόσταση ώστε να θέλει 100 αιώνες να φτάσει στη γη και τα ματιά μας, μπορεί να την έχει ακολουθήσει ο θάνατος του άστρου αυτού, άρα αυτό που θα δούμε στον ουρανό θα έχει πάψει από πολλού να υπάρχει.

Και όπως είπε και ένας στοχαστής. ‘’Όταν λέμε είναι 10 και μισή δεν είναι πια δέκα και μισή. ¨ Ένα ισχυρό ρεύμα μεταφέρει την ανθρωπότητα στο ποτάμι του χρόνου. Ο άνθρωπος είναι προσωρινός, φευγαλέος, καθώς δεν μπορεί να αδράξει σταθερά ένα σημείο και να αντισταθεί στο ρεύμα. Ο άνθρωπος των δέκα και μισή δεν είναι ίδιος με τον άνθρωπο των έντεκα. Στην πραγματικότητα είμαστε ο χρόνος.’’

Εμεις λοιπόν είμαστε ο χρόνος.

Θανάσης Κρουστάλης