Τα Συμπαντικά του Θ.Κρουστάλη: ΘΑΝΑΤΟΣ....

Θάνατος.

Η γέφυρα, το τέλος ή η μια αρχή αλλιώτικη από τις άλλες;

‘’Το θάνατό μας χρειάζεται η άμετρη γύρω φύση
και τον ζητούν τα πορφυρά στόματα των ανθών.
Αν έρθει πάλιν η άνοιξη, πάλι θα μας αφήσει,
κ’ ύστερα πια μήτε σκιές δεν είμεθα σκιών.’’

Κ. Γ. Καρυωτάκη, «Υστεροφημία»- απόσπασμα

Από εκείνα τα θέματα λοιπόν που σχεδόν φοβάσαι να μιλήσεις.

Θάνατος, αιώνιος ύπνος, αναχώρηση, αποχώρηση και ένα σωρός

‘άλλοι τρόποι για να περίγραφεί μια τελεσίδικη πράξη.

Από την γλυκόλογη περιγραφική προσμονή έως το αιώνιο ανάθεμα, και από το μετέωρο βήμα έως την θρησκειολογική καθήλωση(ή αποκαθήλωση αν προτιμάτε), εδώ και χιλιάδες χρόνια τα μεγαλύτερα μυαλά τούτης της γης, …σφάζονται στην ποδιά του.

Το μεγάλο χάσμα μεταξύ της γνώσης και της μη γνώσης μπορεί να έχει μόνο δύο δρόμους.

Ο ένας είναι ο δρόμος προς την γνώση υπό την προϋπόθεση ότι η απόκτηση της γνώσης αυτής είναι εφικτή.

Ο άλλος δρόμος είναι η δημιουργία της ψευδαίσθησης της γνώσης αλλάζοντας με συνεχείς λογικές και μη ,εικασίες, το πρωτεύων σύμφωνο Σ της λέξης ΓΝΩΣΗ μετατρέποντας το σε ΓΝΩΜΗ.

Κι όσο δύσκολο είναι να αντιληφθεί κανείς ένα χάσμα με δρόμους , άλλο τόσο δύσκολο είναι και το να θεσπιστεί έστω μια κοινή αποδεκτή έννοια που να περιγράφει τον θάνατο.

Η αρχή έγινε με την νίκη της ύλης πάνω στον φόβο ,μιας και ο φόβος είναι άυλος.

Η υπόδειξη ότι ο θάνατος είναι μια ευλογημένη ανακούφιση από τον ΄πόνο που εμπεριέχει η ζωή έχει αποδειχθεί ως μια ιδιαίτερα σημαντική στιγμή στην φιλοσοφική στάση γενικά, κυρίως όμως στις δυτικές κουλτούρες.

Αν λάβουμε υπόψιν ότι μια φιλοσοφική ετυμηγορία για τον θάνατο,

συνεπάγεται εκ της αντιδιαστολής (ίσως) ένας ορισμός της Ζήσης κατά την φιλοσοφική έννοια, μπορούμε να αντιληφθούμε τις μεταφυσικές διαμάχες των στοχαστών ανά τους αιώνες.

Στις πρώιμες εποχές οι πρώτοι φιλόσοφοι ήταν συνάμα και κοσμολόγοι και μαθηματικοί. Η ανάγκη τους λοιπόν να ξεκινήσουν να κατανοούν της μεγαλοσύνη του σύμπαντος -το οποίο και μοιραία θεοποίησαν – τους ώθησε στο να υποβαθμίσουν την σημασία του θανάτου του ανθρώπου. Παρόλα αυτά είχε ήδη αρχίσει να επικρατεί μια αντίληψη περί της αθανασίας της ενέργειας και της

εναλλαγής αυτής ,πράγμα που υπό προϋποθέσεις θα μπορούσε να εξηγήσει και τους προκλητούς από τον άνθρωπο θανάτους.

‘’Οι διαδικασίες της ζωής και του θανάτου αποτελούν απαραίτητο χαρακτηριστικό του κόσμου ‘’ υποστήριζε ο Ηράκλειτος.

Δεν έπαυε όμως η πρώιμη φιλοσοφική προσέγγιση να επηρεάζεται από τον φόβο της απώλειας.

Στην μυθολογία ο Πλούτωνας δεν χαρακτηρίζεται και ως θεός –πρότυπο. Ομοίως και ο Άδης ως χώρος μεταδημότευσης(ψυχής /σώματος) δεν απολαμβάνει και τις ωραιότερες των περιγραφών.

Η φιλοσοφική αντίληψη άρχισε να κατασταλάζει στον Σωκράτη ο οποίος επι της ουσίας είναι εκ των πρώτων που μεταφέρει την πραγματικότητα σε μια παράλληλη πραγματικότητα λέγοντας εμμέσως πλην σαφώς’’ καλοί και κακοί στην ζωή, θα χωριστείτε σε καλούς και κακούς μετα θάνατον και βγάλτε τα πέρα να σας δω(χαριτολογώντας).

Η Σωκράτειος αντίληψη ,ακούσια ή εκούσια άρχισε να διαπερνά τα θρησκειολογικά κύτταρα από τον Μεσαίωνα και ύστερα, με αποτέλεσμα την αναστροφή της κοινής αντίληψης στο απόλυτο τίποτα.

Αλήθεια για σκεφτείτε το λίγο.

Πρέπει να διαλέξετε μια θρησκεία και μετά όλα επαναλαμβάνονται.

Θα ζείτε έτσι(ανάλογα την επιλογή σας) και όταν πεθάνετε , τότε στην άλλη ζωή εσείς και η ψυχή σας(ότι προτιμάτε) θα ζήσει όπως ονειρευτήκατε…

Με απλά λόγια πρέπει να κάνετε ότι σας πώ για να γίνει μετα ότι πείτε εσείς.

Σωστά; Εγώ πάντως μπερδεύτηκα λίγο.

Αλλά ας δούμε λίγο το θάνατο με μη φιλοσοφική ματιά.

Σύμπαν. Αστρικός θάνατος. Το τέλος της ζωής ενός αστέρα έχει σαν συνέπεια τον εμπλουτισμό του διαστρικού χώρου με πλειάδα χημικών στοιχείων, γεγονός που συμβάλλει όχι μόνο στη γέννηση νέων αστέρων και πλανητικών συστημάτων αλλά και τελικά στη δημιουργία ζωής (έτσι ήρθαμε οι γήινοι).

Με λίγα λόγια η βιολογική υπόσταση του ανθρώπου είναι αποτέλεσμα διεργασιών που λαμβάνουν χώρα στο βαθύ διάστημα και οφείλονται στον κατακερματισμό αστέρων μεγάλης μάζας. Αρά σύμπαν και άνθρωπος ανήκουν στην ίδια ύλη.

Και με βάση αυτή τη λογική ο άνθρωπος μέσω της ιατρικής , παρατείνοντας μια ζωή εδώ στον ταπεινό του πλανήτη, αφού η ζωή είναι μια και έχει συμπαντική προέλευση τότε έχει νικήσει ήδη τον θάνατο.

Γιατί αθανασία δεν είναι η ζήση στην γραμμική του χρόνου αλλά η προσαρμογή της ζήσης στην γραμμική του τρόπου.

Έτσι κατάλαβε και ο Δαρβίνος την εξέλιξη των ειδών. Ως την προσαρμογή της ίδιας έννοιας στα νέα δεδομένα.

Σύμφωνα με τον Αϊνστάιν η αθανασία δεν είναι μια διαρκής ‘ύπαρξη σε ένα κόσμο δίχως τέλος γιατί κατοικεί έξω από την έννοια του χρόνου όπως τον ξέρουμε. Όσο δεδομένη είναι η περιορισμένη μας ικανότητα στον προσδιορισμό της πραγματικότητας άλλο τόσο είναι και η ικανότητα μας στον προσδιορισμό της μη πραγματικότητας.

Μέσω της αποδόμησης της ύλης ο άνθρωπος θα επιστρέψει (σ) τα δομικά στοιχεία προκειμένου αυτά να ανασυντεθούν είτε σε τυχαία

αταξική αλληλουχία όπως λέει ο hawking είτε σε κάρμα ,κισμέτ ή άλλο προκαθορισμένο πρότυπο όπως έχουν πει άλλοι.

Έως τότε η μη αντίληψη του χωροχρόνου είναι λογικό να τοποθετεί τον θάνατο ως απότοκο της ζωής με αποτέλεσμα την εφαρμογή της άποψης του Επίκουρου .

Όπως υποστήριξε, ο φόβος μας οφείλεται στο γεγονός ότι θεωρούμε εσφαλμένα πως αφού πεθάνουμε θα είμαστε εδώ για να θρηνήσουμε τον χαμό μας. Εκείνος όμως είχε την άποψη πως όταν είμαστε ζωντανοί, ο θάνατος είναι απών, ενώ όταν είμαστε νεκροί, τίποτε δεν μπορεί να μας κάνει κακό, αφού έχουμε πάψει οριστικά να υπάρχουμε. Ως εκ τούτου, ο θάνατος δεν μας βλάπτει όταν είμαστε ζωντανοί και όταν πάλι πεθαίνουμε είναι αδύνατον να πάθουμε οτιδήποτε άλλο εκτός από αυτό.

Μα έως τότε πάντα στο νου θα υπάρχουν εναλλαγές φθονερών πλασμάτων με αγγελικές μορφές που θα παραλάβουν την ψυχή για να καλύπτεται έτσι το αληθινό κενό μεταξύ της εμπειρίας του ζειν και της μη αποτύπωσης της εμπειρίας του θνήσκειν.

Ο θάνατος δεν αποτελεί υποχρεωτικά κάτι κακό, αλλά σίγουρα αποτελεί κάτι τελεσίδικο.

Η δυναμική του πένθους ως ανθρωποκεντρικό συναίσθημα θα ακολουθεί την πλειοψηφία του ανθρώπινου είδους γιατί ο άνθρωπος ως επικρατών είδος νιώθει την αέναη ανάγκη να επιβληθεί ακόμα και στα ίδια του τα συναισθήματα.

Όλα τα πιστεύω είναι απόλυτα κατανοητά και αποδεκτά και ως την αναστροφή του χρονολογικού τόξου του χωροχρόνου ο θάνατος θα αποτελεί το τέλος της πράξης και την αρχή της εικασίας , τουλάχιστον για την δική μας διάσταση.

Ας αφήσουμε το θέμα στην όχθη του υποσυνείδητου λοιπόν κλείνοντας το με μια ρήση του Επίκουρου :

Με δεδομένο ότι δεν ανησυχούμε για την αιωνιότητα της μη ύπαρξής μας πριν από τη γέννησή μας, τότε γιατί πρέπει να ανησυχούμε για την αιωνιότητα της μη ύπαρξής μας μετά τον θάνατό μας;

Θανάσης Κρουστάλης