Ο ΔΙΣΚΟΣ ΤΟΥ ΜΗΝΑ: SERPICO- ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ

Ο ΔΙΣΚΟΣ ΤΟΥ ΜΗΝΑ: SERPICO (MOVIE SOUNDTRACK)

ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2018

ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΗΣ: ΜΙΚΗΣ ΘΕΟΔΩΡΑΚΗΣ

ΧΡΟΝΙΑ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: 1973

https://www.youtube.com/watch?v=W97DSH4R3SY

“You know what they say, don’t you? If you love a man’s garden, then you gotta love the man…» (Al Pacino, Serpico, 1973)

Ο χρόνος είναι τόσο σχετικός και δυσανάλογα αντιληπτός από τον εγκέφαλο μας. Παίζει το δικό του ευφάνταστο και πονηρό παιχνίδι, μέσα στις λεωφόρους του μυαλού. Μπορεί να γίνει καλός, μπορεί και κακός. Όνειρο και εφιάλτης. Η θεωρία της σχετικότητας του, συνεχίζει να με ξεπερνά. Τι είναι ο χρόνος εδώ, και τι είναι στην Σελήνη. Πόσο διαρκεί μια ελεύθερη στιγμή; Πόσο μια, γεμάτη από ψύχος φυλακή; Πόσο μπορώ να σε έχω στα χέρια μου, και άλλο πόσο αντέχω να σε χάνω; Πόσο χρονών είμαι, και πόσο στα αλήθεια νιώθω; Πόσα λεπτά περνούν ξυστά από τις σκέψεις, και πόσα χάνονται γονατιστά σε αυτές; Πόσα χρόνια να ελπίζω, και σε πόσα από τώρα θα χαθώ; Πότε φτάσαμε ως εδώ, κατοικούντες μέσα στα λεπτά, στους μήνες και τα χρόνια. Πόσο μας πήρε να γιατρευτούμε, και πόσο για να ξεκινήσουμε από την αρχή. Μονάχα μια στιγμή, αν γυρίσεις πίσω και συλλογιστείς. Ωστόσο, το καλεντάρι στο τοίχο δείχνει τα δικά του. Κάτι χρόνια, λέει. Κάτι πολλά χρόνια, λέει.

Αυτός ο Δεκέμβριος έχει τον χρόνο του. Αργοπορημένος όπως είθισται, συνεπής στο ραντεβού του. 31 ημέρες γεμάτες από 24 ώρες, βράδυ και πρωί, δειλινό και αυγή. Έχει την δική ποίηση να γράψει. Μέσα από τις καλένδες του, θα δούμε πως απλώνεται ξανά και ζωντανά, η παγκόσμια ιστορία. Θα δούμε γιορτές και πανηγύρια, ανεξίτηλους χαμούς, καταστροφές και ποίηση στου δρόμου τις ροδοπέταλες στροφές. Νέα, παλιά να μιξάρονται μεταξύ τους. Τον έρωτα και την θλίψη να δραπετεύει από το παράθυρο. Θα δούμε αλητείες στις γωνίες, θα δούμε ατιμίες και εξαγορασμένες θητείες. Κλοπές και θανάσιμες αμαρτίες. Θα δούμε διαφθορά και συναλλαγές πάνω-κάτω από το τραπέζι, με τα λεφτά των άλλων. Θα δούμε, ευτυχώς, και ευχάριστα. Χαμόγελα αναπάντεχα στο πλήθος. Σμίξιμο, υπονοούμενα, ανέκδοτα. Γαρύφαλλα και γαρδένιες να μοιράζονται στα σκοτεινά. Αγκαλιές και παθιασμένα φιλιά. Φρεσκοκομμένο espresso στην βιασύνη, ένα τηλέφωνο από άτομα που δεν περιμέναμε. Θα ανταλλάξουμε δώρα, θα δώσουμε χαρά στον πόνο των άλλων. Θα έχουμε ευκαιρία. Θα δούμε πράξεις, είναι σίγουρο, καλές πράξεις στο περιθώριο. Εκεί που δεν φτάνει ο ρεπόρτερ. Την δικαιοσύνη να λάμπει. Την τιμιότητα να αστράφτει. Την αγάπη να εκρηγνύεται. Την καλημέρα, χωρίς επιστροφή, να ανταλλάσσεται.

Ξέρεις, ίσως δούμε και κάποιον Frank Serpico στους δρόμους. Έναν τίμιο αστυφύλακα, ένα τίμιο γίγαντα, ένα τίμιο στρατιώτη. Ένα αντι-ήρωα στο περιθώριο της ντροπής των άλλων. Ίσως να υπάρχει ακόμα εκεί έξω, κάτι που ακόμα να μην έχει εντελώς χαθεί. Ξέρεις, η εντιμότητα σήμερα, είναι δυστυχώς σαν τις λευκές τίγρεις. Είδος υπό εξαφάνιση! Ωστόσο, σαν και αυτές, τόσο άγρια όμορφη και δίκαιη, τόσο ξεχωριστή και ανυπέρβλητη από των καταστάσεων την γοργόφτερη ατιμία. Τόσο μοναδική από όλες τις ανθρώπινες αξίες και συμπεριφορές. Και ξέρεις, η εντιμότητα, είναι αρετή που αν ακολουθηθεί στο βάθος του χρόνου που πριν ανέφερα, δίνει αξία στις μέρες του ημερολογίου μας, και λάμψη στις πράξεις των ανθρώπων. Ένας έντιμος άνθρωπος άλλωστε, δεν μπορεί να μην είναι και ενάρετος. Δεν μπορεί να μην πασχίζει για όλες τις υπόλοιπες αξίες, όπως η ισότητα, η αξιοκρατία, η ελευθερία και η δικαιοσύνη. Ο έντιμος άνθρωπος μικραίνει τον εαυτό του, όσο μεγαλώνει το μέγεθος της καλοσύνης του. Γίνεται μια ενωμένη και συμπαγής ιδέα για τον περίγυρο του. Γίνεται το παράδειγμα, που γύρω από αυτό, θα ορίζεται και μόνιμα θα διαχωρίζεται το δίκαιο από το άδικο.

Σκέφτομαι αυτόν τον Δεκέμβριο, υπό ένα πρίσμα φιλμ-νουάρ. Το soundtrack του μάλλον οφείλει να είναι λίγο υποτονικό, μυστηριώδες, και ελαφρώς χαλαρωτικό. Με μικρές μελίρρυτες τζαζ στιγμές, λίγο σκοτάδι, λίγο χαμηλό φως. Σκιές ανάμεσα σε νότες, ταξιδάκια στους δρόμους και τους διαδρόμους, φυλλαράκια να ψιθυρίζουν, σύννεφα και ελπίδα. Ο Δεκέμβρης υποδέχεται τον Χριστό. Έρχεται ξανά επισκέπτης στην παλαιά μας Γη, 2019 φορές μετά. Να μεταφέρει την σοφία στην ουσία των πραγμάτων, στην μέση της καταστροφής. Ίδια επαναλαμβανόμενη ιστορία, Ο Υιός του ανθρώπου, ενάντια σε αυτόν της απώλειας. Η ίδια συνεχόμενη μάχη. Το καλό ενάντια στο κακό. Ο έντιμος και ο ανέντιμος αστυνόμος, πάλι αναδύεται. Ίσως αυτό το φιλμ να πλησιάζει στο τέλος των ημερών. Ίσως να είναι ιδέα μου, που ούτως η άλλως, όλα δείχνουν σαν να μην έχει μείνει τίποτα όρθιο. Δεν θέλω απλά να πιστέψω την ιστορία, δεν το επιθυμώ απλά. Έχω πείσει ήδη τον εαυτό μου, αδέρφια. Την πιστεύω ήδη. Έντιμα σας το λέω.

Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι ένας από τους μεγαλύτερους μουσικοσυνθέτες που πέρασαν, όχι φυσικά μονάχα από αυτό το ατίθασο Ελληνικό «Γαλατικό» χωριό, αλλά από την διαπλανητική μας μεγαλούπολη. Τι να πει κανείς για αυτόν, που στα αλήθεια, να μην έχει ως τώρα ειπωθεί με τόσο θαυμασμό; Μάλλον όχι και πολλά. Το soundtrack της ταινίας SERPICO ωστόσο, ίσως να είναι μια από τις λιγότερα γνωστές (και ίσως και αρκετά περιθωριοποιημένες) δουλειές του. Μια ταινία-σταθμός για την δεκαετία του 1970, οπου οι αντιήρωες άρχισαν να παίρνουν την θέση των αυτών καθαυτών ηρώων. Μια ταινία, που φυσικά, αποτελούνταν από τους καλύτερους της εποχής, δεν θα μπορούσε να μην έχει και τον Μίκη στην σύνθεση της. Σκεφτείτε, ο τεράστιος Al PACINO στον ρόλο του «τίμιου μπάτσου» FRANK SERPICO, ο απερίγραπτος SIDNEY LUMET, στο τιμόνι της σκηνοθεσίας. Ένα cast από σημαντικούς ηθοποιούς της εποχής. Μέσα σε όλα, ίσως ένα από τα ομορφότερα μουσικά κουστούμια όλων των εποχών.

Ακούγοντας λοιπόν ξανά αυτές τις μέρες, αυτό το ρακένδυτο μουσικό κουστούμι, σκέφτομαι πόσα όμορφα πράγματα μπορεί να δημιουργήσει ο άνθρωπος όταν δεν βρίσκεται τόσο απασχολημένος με το να καταστρέφει ότι βρει τριγύρω του. Όταν δεν είναι τόσο απασχολημένος με την σουπερ-τεράστια γαλαξιακή καριέρα του. Όταν δεν πατάει πάνω στα πτώματα των γενναίων καθημερινών ηρώων, και τον κόπο των ευγενικών ψυχών. Όταν κοιτάει λιγάκι παραπέρα από την φαρδιά και κόκκινη χειμωνιάτικη μύτη του, και όταν ξαποστένει από το μακρύ καλάμι του. Τόσα πολλά ρε παιδιά, που είναι ντροπή και κρίμα πραγματικά, να αφήνει τόσο χρόνο, σε τόση απραξία. Σε τόση κακία και τόση εγωιστική λαγνεία. Καταδύομαι πραγματικά από το ένα κομμάτι στο άλλο. Τα κύματα από τα εναρμονισμένα βιολιά με χτυπουν ανελέητα. Το τσέλο έρχεται να ρημάξει την ραχοκοκκαλιά μου. Τα μπουζούκια με βοηθούν να μην ξεχνώ τις ρίζες μου. Στο τέλος, το ευαίσθητο πιάνο έρχεται να στοιχειώσει το νουάρ της ταινίας της ζωής μου. Η περιπέτεια αρχίζει με το σχετικό κυρίως μουσικό θέμα, το οποίο και βρίσκω να εναλάσσεται έντεχνα κατά όλη την διάρκεια του soundtrack. Δεν γίνεται ούτε μισή στιγμή βαρετό. Κάνετε μια χάρη στον εαυτό σας και αναζητήστε το «Alone in the apartment» ή το «Flashback». Θα καταλάβετε τι εννοώ! Ο Μίκης ήταν εκτός από ικανότατος ενορχηστρωτής και προφητικός, αρκετά έξυπνος, νομίζω. Δεν διάσπασε την ταινία σε μουσικά κομμάτια. Διάσπασε το μουσικό του όραμα σε κινηματογραφικά αποσπάσματα. Κάθε απόσπασμα του, σε ξαποστέλνει πίσω σε εκείνη την ρομαντική εποχή. Σε ταξιδεύει στις αποβάθρες των λιμανιών της Νέας Υόρκης. Σε στέλνει στις φτωχογειτονιές όπου ο PACO ερωτεύτηκε. Σε αυτές που έκανε την δική του μάχη με το «κακό». Σε αυτές που βρήκε ειρήνη με αυτό που πραγματικά ήταν. Ένας τίμιος μπάτσος, δηλαδή.

Φτάνοντας στο τέλος, «συλλαμβάνω» τον εαυτό μου να ξεροκαταπίνει και να ανασαίνει λες και κατάπιε λίγο από ελπίδα. Ο κόσμος δεν είναι τόσο δα κακός. Απλά, κατοικείται από πολλούς κακούς και ασύδοτους ανθρώπους. Οι άνθρωποι δεν είναι κακοί, απλά κατοικούν πολλά άσχημα πάθη μέσα τους. Κάμια φορά κερδίζει το καλό. Κάποια άλλη, το κακό. Σημαντικό είναι να ψάχνουμε την εντιμότητα. Να τιμάμε το ευαίσθητο υλικό μας. Τον κήπο της καλοσύνης μέσα μας. Να δεχόμαστε και να αναλαμβάνουμε τις ευθύνες που μας αναλογούν από τις πράξεις μας. Να πέφτουμε, να σηκωνόμαστε. Να φερόμαστε με μπέσα και αντρισμό, ανεξάρτητα του φύλου μας. Να σκεφτόμαστε την οδό που οδηγεί στην αρετή. Είναι δύσκολος δρόμος. Είναι δρόμος με πολλά σκοτάδια. Με πολλά σκουπίδια. Μπορεί να φάμε πολύ λάσπη στην πορεία. Μπορεί να φάμε και σφαίρες. Αλλά, ένα είναι το σίγουρο. Αυτός ο δρόμος οδηγεί στο φως. Στην επί Γης λύτρωση, και την επί των ουρανών, συγχώρεση. Είναι ο δρόμος του μήνα Δεκέμβρη, και όσα αυτός φέρνει με τα μυνήματα του. Είναι ο δρόμος του Frank Serpico.