Θετικά και αρνητικά από την τοποθέτηση του Α/ΓΕΕΘΑ ως υπουργού Άμυνας

Του Στέλιου Φενέκου*

Η επιλογή του Α/ΓΕΕΘΑ Ναυάρχου Ευάγγελου Αποστολάκη για τη θέση του Υπουργού Άμυνας, η οποία ανακοινώθηκε με τον τρόπο που όλοι παρακολουθήσαμε, παρουσιάζει τα παρακάτω θετικά αλλά και αρνητικά στοιχεία:
Θετικά σημεία
1. Η μετάβασή του από τη θέση του Α/ΓΕΕΘΑ σε αυτή του Υπουργού Άμυνας θα είναι άμεση, χωρίς καθυστερήσεις για ενημερώσεις, και χρόνους προσαρμογής και με μεγάλη αποτελεσματικότητα στη διαχείριση των άμεσων ζητημάτων του Υπουργείου.
2. Η ικανότητά του, οι γνώσεις τους αλλά και η γνώση του πολιτικού περιβάλλοντος, και η μετριοπάθειά του και οι γνώσεις του είναι θετικό υπόβαθρο για την καλή εκτέλεση των καθηκόντων του.
3. Η καλή του σχέση με τον πρωθυπουργό και η εμπιστοσύνη που υπάρχει μεταξύ τους συνηγορούν σε καλή επικοινωνία για ομαλή διαχείριση των ζητημάτων και των ενδεχόμενων κρίσεων.
4. Η προσωπικότητά του έναντι αυτής του κ. Καμένου, εγγυάται πολύ καλύτερη διαχείριση των πραγμάτων και επικοινωνιακή πολιτική στο εσωτερικό της χώρας αλλά κυρίως στο διεθνές περιβάλλον (ιδίως με την Τουρκία)
Αρνητικά σημεία
1. Η άμεση ανακοίνωση του ονόματός του για της θέση του Υπουργού Άμυνας, χωρίς να υπάρχει αντικειμενικά ουσιαστική επιτακτική ανάγκη, ήταν μεγάλο λάθος, συνιστά αναντίρρητα θεσμική παρεκτροπή και δεν έχει προηγούμενο στα μεταπολιτευτικά χρόνια.
2. Εφόσον προκρίθηκε αυτή η «λύση», υπήρχε όλος ο χρόνος να ακολουθηθούν οι σωστές διαδικασίες, αρχικά αναπλήρωσης του κ. Καμένου από τον αναπληρωτή υπουργό κ. Ρήγα, παραίτησης του Α/ΓΕΕΘΑ από τα καθήκοντά του ή άμεση αποστρατεία του από το ΚΥΣΕΑ και στη συνέχεια επίσημης τοποθέτησής του. Δεν υπήρχε κανείς λόγος για τόσο εσπευσμένες ενέργειες, οι οποίες δίνουν κάκιστο παράδειγμα στη κοινωνία και στα στελέχη των Ε.Δ. και ταυτόχρονα τινάζουν στον αέρα το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας τους.

3. Η θητεία του ξεκινάει με ένα μειονέκτημα: Με την έλλειψη εμπιστοσύνης όσον αφορά την ευρύτητα/αμεροληψία επί των πολιτικών του επιλογών, με κίνδυνο άμεσης εμπλοκής του στις επικείμενες κρίσεις στις ένοπλες δυνάμεις.
Ελπίζουμε να μη πέσει στη παγίδα και επιδιώξει να επιβάλλει στις επερχόμενες κρίσεις τις δικές του επιλογές.
Θυμίζω ότι αυτό ήταν πάντα το αγκάθι στις σχέσεις υπουργών και αρχηγών των ενόπλων δυνάμεων, το οποίο μεγαλώνει επικίνδυνα λόγω της άμεσης αυτής μετακίνησης και του ενδεχόμενου μικρού χρονικού ορίζοντα για να παραμείνει στη θέση του Υπουργού Άμυνας.

4. Ελπίζουμε να βγάλει στην πραγματικότητα την στολή και να μην μπλέξει τα καθήκοντα του Υπουργού με αυτά του Α/ΓΕΕΘΑ και κυρίως του …βατραχανθρώπου.
Καταλήγοντας:
Η θέση της “κοινωνίας αξιών” όπως έχει διατυπωθεί δημόσια και στις προτάσεις της, είναι να υπάρχει θεσμικά διακριτός χρόνος, αυτός της διετίας, από τη στιγμή που φεύγουν οι ανώτατοι δημόσιοι λειτουργοί (όπως ο Α/ΓΕΕΘΑ, οι Αρχηγοί Κλάδων των Ε.Δ. και των Σωμάτων Ασφαλείας, οι ανώτατοι αξιωματικοί, οι πρόεδροι των Ανωτάτων Δικαστηρίων και ανώτατοι δικαστικοί), μέχρι να αναλάβουν πολιτική θέση είτε να εκτεθούν σε ψηφοδέλτια πολιτικών κομμάτων, για λόγους αποφυγής κομματικής χειραγώγησης και ενίσχυσης της εμπιστοσύνης που πρέπει να εμπνέουν, όσον αφορά τον ακομμάτιστο χαρακτήρα που επιτελούν/επιτέλεσαν τα καθήκοντά τους.
Η συγκεκριμένη τοποθέτηση αν και για τους λόγους που προαναφέρθηκαν παρουσιάζει και θετικά σημεία, εν τούτοις δεν συμφωνούμε με τον τρόπο που έγινε για τους εξής λόγους:
- Δεν είναι θεσμικά σωστή.
- Μειώνει την εμπιστοσύνη της κοινωνίας και του προσωπικού των Ε.Δ. στους θεσμούς και στα πρόσωπα που τους υπηρετούν για τα κίνητρα τους των ενεργειών τους και κυρίως κατά τον χρόνο της διοίκησης τους.
Δημιουργεί κακό προηγούμενο (αντι-παράδειγμα), που ελπίζουμε να μην επαναληφθεί.
Ο κ. Αποστολάκης έχει όλες τις προϋποθέσεις για να τα πάει καλά ως Υπουργός Άμυνας, (παρά την προβληματική εκκίνηση) και του το ευχόμαστε ολόψυχα για το καλό της χώρας μας.
* Ο Στέλιος Φενέκος είναι υποναύαρχος ε. α. και Πρόεδρος της Κοινωνίας Αξιών.