Πλησιάζει η παγκόσμια ημέρα της γυναίκας. Δεν θα την αφήσουμε αυτή τη μεγάλη γιορτή χωρίς να δείξουμε την συγκίνησή μας και τη συμμετοχή μας. Ήδη ο συνεργάτης μας Κώστας Μπιλίρης μας έδωσε μερικά κείμενα ειδικά για το ωραίο φύλο. Το άρθρο που ακολουθεί υπηρετεί πλήρως αυτή την αναγκαιότητα. Θα λέγαμε και την ευκαιρία Αν μερικοί διαφωνήσουν ας μας στείλουν τη γνώμη τους για να το κουβεντιάσουμε.
ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΗ ΑΝΔΡΟΚΡΑΤΙΑ
του Κώστα Μπιλίρη
Ο Χριστιανισμός! Αναντίρρητα, έχει προσφέρει
τεράστιες ευεργεσίες στο ανθρώπινο γένος. Ειδικά στους Έλληνες
και στους λαούς των Βαλκανίων, βοήθησε να διατηρήσουν και την εθνική τους συνείδηση.
Στήριξε όμως και κάποιες μορφές ανδροκρατικής αντίληψης. Δε μιλώ για μισογυνισμό. Θα ήμουν όχι μόνο αναληθής,
αλλά και αστείος.
Επιτρέψτε μου να έχω τις απορίες μου. Για παράδειγμα. Λέμε «δι’ ευχών των Αγίων Πατέρων ημών». Και καλά κάνουμε
και ζητούμε τις ευχές
τους. Είναι βακτηρίες
τής ζωής μας και εφόδια στους αγώνες μας.
Όμως ουδέποτε επικαλεσθήκαμε επισήμως και σε μόνιμη βάση και τις ευχές των Αγίων Μητέρων μας.
Ψέλνουμε το όντως υπέροχο δοξαστικό «των Αγίων Πατέρων
ο χορός». Όμως επιδεικνύουμε σκέτη βουβαμάρα
υπέρ τυχόν χορού «Αγίων Μητέρων».
Ποιος ευθύνεται γι’ αυτή την απουσία; Οι μελωδοί, ή μήπως οι γενικότερες ανδροκρατικές στίξεις;
Θα
τολμήσει κάποιος να ισχυριστεί πως
δεν υπήρξαν Άγιες Μητέρες;
Η Σάρα τι ήταν; Η Ελισάβετ,
η γυναίκα του Ζαχαρία, τι ήταν; Η Άννα, η γυναίκα
του Ιωακείμ, τι ήταν; Η Αγία Ελένη τι ήταν; Άσε τις αναρίθμητες θυσιασθείσες ηρωίδες της πίστης μας!
Μιλούμε συνεχώς
για τους πατέρες και τους αδελφούς
τής Εκκλησίας. Για μητέρες και αδελφές, ούτε μία κουβέντα. Όλες του τις επιστολές ο μέ- γας Παύλος τις απευθύνει
σε αδελφούς. Παραλήπτρια μιας επιστολής
του δεν υπήρξε.
Λέτε όταν την λάβαινε να μην ήξερε τι να την κάνει;
Βάζω ερωτήματα και περιμένω απαντήσεις για να προχωρήσουμε και σε άλλους διάλογους…
Με προβληματίζει και το δόγμα της Αγίας Τριάδας. Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα. Καμία αντίρρηση. Γιατί όμως από αυτή τη θεϊκή οικογένεια να λείπει η μητέρα; Δηλαδή η γυναίκα.
Άσε το άλλο! Ενώ μεγάλη κουβέντα
γίνεται για τους προπάτορες, ούτε λέξη για τις προμήτορες. Αφού είναι προπάτορας ο Ισαάκ, δε θα πρέπει να λογαριάζεται προμήτορα η Ρεβέκκα;
Ή έστω κάποια Ρεβέκκα.
Αν δεν υπάρχει τέτοια λέξη να την κατασκευάσουμε. Αν δεν έχει επινοηθεί
τέτοιος τίτλος
να τον επινοήσουμε και να τον απονείμουμε. Να τον αποδώσουμε με ευχαρίστηση. Και με τη δέουσα ευλάβεια.
Αλλά υπάρχει. Ανοίγεις το λεξικό
τής αρχαίας ελληνικής γλώσσας και συναντάς
το ουσιαστικό «προμήτωρ». Ουσιαστικό με ουσιαστική
αξία και αξιόλογη ουσία.
Σημαίνει «πρώτη μητέρα». Η
πρώτη ηγετική γυναικεία μορφή μιας φυλής. Αμφιβάλλει κανείς πως οι πρώτες γυναίκες, που βάδισαν
στο δρόμο του Θεού, είναι προμήτορες;
Αιωνία τους η μνήμη και ας τις έχουμε αδικήσει εμείς οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Αιωνία τους η μνήμη και ας σπεύσουν ενδεχομένως μερικοί να κρυφομιλήσουν για τυχόν δογματικές παρεκκλίσεις των κειμένων
μου…
«Αντιφεμινισμό» διακρίνουμε και σε μια άλλη πτυχή της Εκκλησίας. Στις πρώτες μέρες κάθε Δεκέμβρη,
εμείς οι Έλληνες χριστιανοί, γιορ- τάζουμε τα
γνωστά Νικολοβάρβαρα. Τις μνήμες δηλαδή των αγίων Βαρβάρας και Νικολάου.
Με προβληματίζει όμως αρκετά, η
σύνθεση της λέξης «Νικολοβάρβαρα» από το λαό μας. Γιατί «Νικολοβάρβαρα» και όχι «Βαρβαρονίκολα»; Ή «Βαρβαρονικόλαια».
Η γιορτή της αγίας Βαρβάρας, προηγείται κατά δύο μέρες. Αλλά και σαν αγία δεν υστερεί σε τίποτα. Υπήρξε και μάρτυρας της πίστης, προσφεροντας τη ζωή της.
Θα μπορούσα να δεχτώ πως έπαιξε ρόλο το αισθητήριο του λαού για πιο εύηχη, ή ευκολοπρόφερτη λέξη.
Στην παρούσα
περίπτωση, δε συντρέχει τέτοιος λόγος. Και τα «Νικολοβάρβαρα» και τα «Βαρβαρονίκολα» απολαμβάνουν την ίδια ευκολία σε προφορά.
Γιατί λοιπόν δεν προηγήθηκε η αγία στη σύνθεση της λέξης;
Θα το πάμε και λίγο παραπέρα, για να θυμηθούμε. Όταν στο ημερολόγιο αναφέρονται ζεύγη ονομάτων αγίων - ενός άνδρα και μιας γυναίκας
- που εβίωσαν
παράλληλα, ή μαρτύρησαν
μαζί, μονίμως ο άνδρας μπαίνει πρώτος.
Πρόχειρα - πρόχειρα μπορώ να δώσω και ορισμένα παραδείγματα:
Ιωακείμ και Άννης, γονέων της Παναγίας.Συμεώνος και Άννης, προφητών. Στις 3 Φεβρουαρίου. Ζαχαρίου και Ελισάβετ, γονέων προφήτη Ιωάννη. Αλεξάνδρου και Αντωνίνας, στις 10 Ιουνίου.Ακύλα και Πρισκίλλης, Ισαποστόλων στις 13 Φεβρουαρίου. (Ρωμαίοι άγιοι)
Ο Ακύλας, σαν λέξη, είναι η λατινική αποτύπωση του Έλληνα Αχιλλέα. Σημάδι πως οι δυο λαοί ξεκίνησαν κάποτε από το ίδιο μέρος. Ή δια- τηρούσαν εμπορικές σχέσεις παλαιόθεν.
Γιατί λοιπόν η πρωτιά να δίνεται στον άνδρα; Γιατί το όλο σύστημα να θυμίζει κοσμικότητες του τύπου «ο κύριος Παραβίδας μετά της συζύγου του»;
Η μνήμη των αγίων δεν είναι κοσμικό γεγονός.
Ούτε έχουμε πάντα ζεύγη συζύγων. Υπάρχουν συγγένειες μητέρας και παιδιού, όπως στην περίπτωση Ελένης και Κωνσταντίνου.
Γνωστό από
όλες τις πηγές, ότι η αγία Ελένη τον άγιο Κων/νο τον εί- χε παιδί της. Όμως γιατί η κατάταξη είναι Κων/νου και Ελένης και όχι Ελένης και Κων/νου;
Ανδροκρατική αντίληψη
εκφρασμένη και για όσους αξιολογήθηκαν ν’
απολαύσουν το σεβασμό και θαυμασμό μας;
Να τολμήσω και αλλιώς την ερώτηση; Ανδροκρατία και στον παράδεισο;
Επισήμανα αυτή τη λεπτομέρεια δίχως να επιζητώ απάντηση. Ούτε και από τυχόν φεμινίστριες. Είμαι βέβαιος ότι αυτό το πρωτόκολλο, συντάχθηκε ερήμην των αγίων και δεν εξασφαλίστηκε η γνώμη και η συγκατάθεση τους. Ή δεν αναζητήθηκε.
