90 φορές ΝΤΡΟΠΗ!
Dura lex sed lex (σκληρός νόμος, αλλά νόμος), θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί στην περίπτωση της πρόσφατης σύλληψης της 90χρονης ηλικιωμένης στη Θεσσαλονίκη. Δηλαδή, όσο σκληρός κι αν είναι ο νόμος, πρέπει να εφαρμόζεται. Ωστόσο, από την εποχή του Ρωμαϊκού Δικαίου έχουν περάσει πολλοί αιώνες και η νομική επιστήμη έχει εξελιχθεί θεαματικά.
Η 90χρονη Ρωσοπόντια, Σουζάνα Ηλιάδου, που διαμένει στη Θεσσαλονίκη με τον άρρωστο σύζυγό της έπλεκε τερλίκια (μάλλινα παντοφλάκια) και τα πουλούσε στη λαϊκή προς δύο ή τρία ευρώ το ζευγάρι. Όχι γιατί της άρεσε το πλέξιμο, όχι γιατί ήθελε να σκοτώσει την ώρα της. Είχε ανάγκη τα χρήματα, μεγάλη ανάγκη. ΟΚ., δεν είχε άδεια μικροπωλητή. Τυπικά, λοιπόν, ήταν παράνομη, δεν αντιλέγει κανείς.
Προσήχθη στο αστυνομικό τμήμα, σχηματίστηκε δικογραφία εις βάρος της, προσπαθούσαν να της πάρουν δακτυλικά αποτυπώματα, η ηλικιωμένη δεν καταλάβαινε γρι ελληνικά, ήταν μπερδεμένη, σοκαρισμένη, κρατήθηκε επί δώδεκα ώρες, οι αστυνομικοί έκαναν την πλακίτσα τους, κάποιος βιντεοσκοπούσε την όλη φάση… Διατάχθηκε ΕΔΕ για τη δημοσιοποίηση του βίντεο.
Σαν να μην έφταναν όλα αυτά, ήρθε και η ταφόπλακα: στην κυρία Ηλιάδου επιβλήθηκε και πρόστιμο 200 ευρώ, ενώ κατασχέθηκαν τέσσερις μεγάλες μαντήλες, επτά μικρές και δέκα ζευγάρια τερλίκια ως… πειστήρια του εγκλήματος!
Ναι, οι αστυνομικοί έκαναν τη δουλειά τους! Ακολούθησαν το ΓΡΑΜΜΑ του νόμου. Δεν ακολούθησαν το ΠΝΕΥΜΑ του. Είναι το ίδιο ΓΡΑΜΜΑ του νόμου που καταδίκασε τον Γιάννη Αγιάννη σε πενταετή κάθειρξη ως «ένοχον κλοπής, διαρρήξεως, διαπραχθείσης νύκτα εις οικίαν κατωκουμένην», επειδή έκλεψε ένα καρβέλι ψωμί για τα επτά ανήλικα ορφανά της αδερφής του που λιμοκτονούσαν. Και τα πέντε χρόνια έγιναν τελικά δεκαεπτά χρόνια. Δεκαεπτά ατελείωτα χρόνια σκληρής δουλείας. Για ένα καρβέλι ψωμί…
Τα πράγματα από τότε έχουν αλλάξει άρδην (ή μήπως όχι και τόσο;) Η σύγχρονη νομική επιστήμη έγινε πιο ανθρώπινη και πιο ανθρωποκεντρική. Το ΠΝΕΥΜΑ του νόμου επαναστατεί όταν γιαγιούλες συλλαμβάνονται, γιατί πουλούσαν μερικά ζευγάρια τερλίκια (αν κατάφεραν να πουλήσουν κανένα, τελικά!), ενώ λαμόγια και καρχαρίες που έχουν καταχραστεί αμύθητα ποσά δημοσίου χρήματος και τα έχουν εξασφαλισμένα σε ελβετικές τράπεζες και offshore, κυκλοφορούν περήφανα κι ανενόχλητα με προσωπείο έντιμου ανθρώπου. Όταν μεγαλοεπιχειρηματίες, έχοντας εξασφαλίσει το μέλλον το δικό τους, των παιδιών και των εγγονών τους, αφήνουν στο δρόμο απλήρωτους εργαζόμενους. Όταν φοροδιαφυγή εκατομμυρίων ευρώ δίνει και παίρνει. Όταν επίορκοι γιατροί χτίζουν περιουσίες από φακελάκια ταλαίπωρων ασθενών. Όταν… αναξιοπαθούσες θυγατέρες εισπράττουν τις συντάξεις των νεκρών γονιών τους επί σειρά ετών. Όταν… όταν… όταν…
Η κυρία Ηλιάδου και ο σύζυγός της, σύμφωνα με την κόρη τους, δεν έχουν ούτε εισόδημα, ούτε σύνταξη από κάπου, ούτε από την Ρωσία, ούτε από την Ελλάδα. Η Πρόνοια τους πληρώνει το ενοίκιο. Έχουν πέντε παιδιά εκ των οποίων τα τρία είναι στη Ρωσία και, όποτε μπορούν. τους στέλνουν χρήματα για το ρεύμα και το νερό. Η κόρη είναι άνεργη, με δύο παιδιά και μονογονεϊκή οικογένεια. Επί πλέον, ο σύζυγος της κυρίας Ηλιάδου έχει πάθει εγκεφαλικό, είναι τυφλός από το ένα μάτι και καρδιοπαθής, χωρίς καμία σύνταξη. Μόλις βγήκε από την εντατική και είναι στο σπίτι με οξυγόνο.
Κοντολογίς, ναι μεν οι αστυνομικοί «έκαναν το καθήκον τους», ωστόσο μια σύσταση θα ήταν ίσως αρκετή, για να μην πω ότι και τα «στραβά μάτια» δεν θα με χάλαγαν καθόλου. Θέλω να πιστεύω δε, ότι στα δικαστήριο θριαμβεύει πάντα το ΠΝΕΥΜΑ του νόμου και όχι η σκληρότητά του πάνω στις πλάτες των αδυνάμων ή των μη εχόντων χρήματα για έναν καλό (ή δικτυωμένο!) συνήγορο υπεράσπισης. Οψόμεθα ελπίζοντες!
Update: Μόλις πληροφορήθηκα ότι η υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη, κυρία Παπακώστα, δήλωσε ότι το πρόστιμο θα το πληρώσει το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη. Σε καλό δρόμο είμαστε!